Yzer is een belangrijk micronutriënt voor het lichaam. Yzer komt voor in onze voeding als het goed opneembare heamijzer, goed opneembaar tweewaardig non-heamijzer en het slecht opneembare driewaardig non-heamijzer. Verschillende…
Inspanningsfysiologie; fosfor en magnesium bij sporten
Fosfor en magnesium zijn micronutriënten. Dit betekent dat het lichaam maar weinig van deze stoffen nodig heeft. Omdat zowel fosfor en magnesium in vele voedingsmiddelen voorkomen en de behoefte relatief…
Inspanningsfysiologie: female athlete triad (FAD)
Female athlete triad is een ziektebeeld wat veroorzaakt wordt door een hoog energiegebruik door inspanning, verstoord eetgedrag en verlaging van de vetvoorraad. FAD kan leiden tot ernstige verstoringen van de…
Inspanningsfysiologie; calcium, sporten en osteoporose
Calcium, in de volksmond ook wel kalk genoemd, is een belangrijk onderdeel van het skelet. Calcium is echter niet alleen nodig voor een gezond en sterk skelet, maar onder andere…
Inspanningsfysiologie; mineralen, spoorelementen en bewegen
Mineralen en spoorelementen zijn micronutriënten. Mineralen en spoorelementen leveren geen energie, maar hebben belangrijke functies in het lichaam. Van mineralen is de aanbevolen dagelijkse behoefte (ADH) hoger dan van spoorelementen….
Inspanningsfysiologie; vrije radicalen bij sporten nodig
Vrije radicalen zijn stoffen die makkelijk reageren met andere stoffen. Vrije radicalen kunnen DNA-schade en daardoor veroudering en kanker veroorzaken. Vitamines kunnen functioneren als anti-oxidanten. Anti-oxidanten kunnen vrije radicalen wegvangen…
Inspanningsfysiologie; vitamines en bewegen
Vitamines zijn net als mineralen micronutriënten. Vitamines zijn echter organische stoffen en mineralen anorganische stoffen. Vitamines leveren geen energie, maar zijn belangrijk in het gezond houden van weefsels, de energieproductie…
Inspanningsfysiologie; eiwitten en sport
Eiwitten bestaan uit aan elkaar gekoppelde aminozuren. Deze aminozuren zijn met peptidebindingen aan elkaar gekoppeld. Er bestaan 20 verschillende aminozuren. Het lichaam bestaat voor een groot deel uit eiwitten. Hoewel…
Inspanningsfysiologie; vetten en sport
Er bestaan verschillende soorten vetten. Zowel plantaardige als dierlijke producten bevatten vet. Er bestaan drie verschillende soorten vetten waarvan de eenvoudige vetten de meest voorkomende zijn. Verzadigde vetten verhogen de…
Inspanningsfysiologie; koolhydraten en sport
Er bestaan verschillende soorten koolhydraten. Binnen de koolhydraten kunnen we monosachariden, disachariden en polysachariden onderscheiden. Een gram koolhydraten levert 4 calorieën (kCal), of 17 kJ. Het lichaam kan koolhydraten die…
Vergroot de kans om gezond 100 jaar oud te worden
Hoewel de kans om oud te worden met de huidige mogelijkheden in de gezondheidszorg sterk is toegenomen, neemt de kwaliteit van leven naarmate we ouder worden drastisch af. Oud worden…
Gezonder, fitter, sterker en ouder worden door rust en slaap
Om gezonder, fitter, sterker en ouder te worden, is het bekend dat je gezond moet eten, niet moet roken, niet teveel alcohol moet drinken en veel en op de juiste…
Metabolisme; thermoregulatie
De mens is een warmbloedig (endotherm) dier. Dit betekent dat de mens zelf zijn lichaamstemperatuur kan reguleren in tegenstelling tot een koudbloedig dier dat zich moet opwarmen aan de omgeving…
Metabolisme; alanine-cyclus, cori-cyclus en afvallen
In de gluconeogenese kan glucose worden opgebouwd uit andere stoffen dan koolhydraten. In de gluconeogenese worden lactaat, glycerol en glucogene aminozuren omgezet in glucose. Twee speciale vormen van de gluconeogenese…
Metabolisme; eiwitstofwisseling, eiwitopbouw en eiwitafbraak
Eiwitten zijn een belangrijke bouwstof voor het lichaam. Bijna alle weefsels bestaan voor een groot gedeelte uit eiwitten. Daarnaast zijn eiwitten onder andere belangrijk voor de opbouw van afweercellen en…
Metabolisme; vetstofwisseling, vetopbouw en vetverbranding
Vetten zijn een belangrijke brandstof. Vetten leveren 38kJ (9kCal) per gram. Vetten worden tijdens de lipolyse gesplitst in glycerol en vetzuren. In de beta-oxidatie worden de vetzuren afgebroken tot acetylCoA….
Metabolisme; koolhydraatopbouw en koolhydraatafbraak
Koolhydraten zijn een belangrijke brandstof voor het lichaam. Koolhydraten leveren ongeveer 17kJ (4kCal) per gram. Glucose kan zowel anaeroob in de glycolyse energie (ATP) produceren als aeroob in de citroenzuurcyclus…
Metabolisme (stofwisseling); overzicht van het metabolisme
Voor alle levensprocessen in het lichaam is energie nodig. Alle energie die het lichaam nodig heeft moet uiteindelijk in de vorm van AdenosineTrifosfaat (ATP) geleverd worden. Het lichaam heeft een…
Forxiga (dapaglifozine) bij diabetes mellitus type 2
Diabetes mellitus type 2 is een stofwisselingsziekte waarbij de alvleesklier onvoldoende insuline aanmaakt om de bloedglucose voldoende te verlagen. Als gevolg van de hoge bloedglucosespiegel (hyperglykemie) treden beschadigingen in de…
Hormonen van de pancreas; insuline en glucagon
De pancreas heeft een exocriene functie en een endocriene functie. De exocriene functie van de pancreas is het produceren van spijsverteringssappen. De spijsverteringssappen maken vertering van voedsel mogelijk, zodat de…
Stappenplan voor een gezonder, slanker en sterker lichaam. Afvallen en sterker worden
Iedereen wil graag een gezonder, slanker en sterker lichaam. Een gezonder, slanker en sterker lichaam krijgen, kan echter veel moeite kosten. Wanneer je dit leefstijlprogramma uitvoert, zul je jezelf gezonder…
Classificatie van sportvoedingssupplementen; welke supplementen zijn veilig, toegestaan en effectief? Goede en slechte supplementen
Sporters, coaches en sportvoedingskundigen zijn vaak op zoek naar supplementen die de sportprestatie verbeteren. Deze supplementen moeten echter, veilig, toegestaan en effectief zijn. Supplementen die niet veilig zijn, kunnen de…
Wat is quercetine en werkt quercetine? Quercetine bij duursport
Quercetine (3, 4, 5, 7 pentahydroxyflavonoïde) is een flavonoïde die met name voorkomt in rode wijn, kappertjes, uien, zwarte thee en druiven. Wanneer quercetine samen met andere flavonoïden wordt ingenomen,…
Wat is resveratrol en werkt resveratrol? Resveratrol bij krachtsport (bodybuilding) en duursport
Resveratrol is een stilbenoïde (een soort polyfenol). Resveratrol is slecht oplosbaar in water en komt van nature veel voor in blauwe druiven, pinda’s en Japanse Duizendknoop (Polygonum Cuspidatum). Het resveratrol…
Vitamine D tegen vermoeidheid, voor sterke botten en spieren en nog veel meer. Zwak en moe door Vitamine D gebrek
Vitamine D is eigenlijk een hormoon, wat niet alleen nodig is voor een gezond skelet, maar ook voor voldoende spierkracht. Daarnaast zijn er sterke aanwijzingen dat Vitamine D de sportprestaties…
Bicarbonaat, krachtsport, explosieve sporten en bodybuilding
Bicarbonaat bindt waterstofionen, waardoor de pH normaal blijft. Tijdens zware inspanning waarbij de spier energie (ATP) produceert middels de anaerobe glycolyse veroorzaakt, productie en de ophoping van waterstofionen in de…
Word je zwaarder (dik) van ’s avonds eten?
Vaak wordt er gedacht dat je zwaarder wordt van eten vlak voor het slapen gaan. Het voedsel zou niet verteerd worden en direct worden opgeslagen als vet. Om een goed…
Beta-alanine (β-alanine) en krachtsport/bodybuilding
Carnosine is een stof die van nature in de spieren en hersenen voorkomt. Ook komt carnosine voor in wit vlees, gevogelte en vis. Carnosine is een dipeptide en bestaat uit…
Vet en mager vlees (vette en magere vleessoorten; vet en vetarm vlees)
Vlees levert energie (calorieën). De calorieën die vlees bevat, worden geleverd door eiwitten en vetten. Vet vlees bevat meer calorieën, dan mager vlees. Vet bevat namelijk 9 kilocalorieën (kcal) per…
Aandachtspunten in de voeding voor vegetariërs
Doorgaans is de voeding van vegetariërs een gezonde verantwoorde voeding. Vegetariërs eten doorgaans veel groente, volkoren producten en noten. Hierdoor krijgen vegetariërs veel goede voedingsstoffen zoals vezels en goede vetzuren…
Wat is een crash dieet? Snel veel afvallen?
Een crash dieet is een dieet wat fors minder calorieën bevat, dan een normale voeding. Het doel van een crash dieet is om in korte tijd veel gewicht (vetmassa) kwijt…
Rode bietensap om de sportprestatie te verbeteren
Rode bietensap is de nieuwste hype binnen de duursport. Rode bietensap zou de duurprestatie verbeteren doordat het nitraat in rode bietensap ervoor zou zorgen dat er minder zuurstof nodig is…
Wat is sportvasten?
Sportvasten bestaat uit een kuur van 10 of 14 dagen waarin de eerste dagen steeds minder wordt gegeten en vervolgens 3-4 dagen bijna niets wordt gegeten, maar alleen sappen, thee…
Energiesystemen, productie van ATP, glycolyse, citroenzuurcylcus en electronentransportsysteem (ETS)
Voor alle processen in het lichaam is energie nodig. De energie wordt geleverd door ATP, de universele pasmunt van energie in het lichaam. Bij splitsing van ATP in ADP en…
Energiegebruik (energieverbruik, energiebehoefte) meten
Het energiegebruik, ook wel energieverbruik en energiebehoefte genoemd, bestaat onder andere uit ruststofwisseling. Ruststofwisseling wordt nuchter, vlak na de nachtrust in een thermoneutrale omgeving gemeten. Het totale energiegebruik bestaat naast…
Wat niet, minder of juist meer eten tijdens de zwangerschap?
De zwangerschap is een vreugdevolle periode. Gezond eten is altijd belangrijk en goed zoor de zwangere vrouw, maar tijdens de zwangerschap extra belangrijk. Er bestaat echter veel onduidelijkheid over wat…
Wat is een voedselallergie?
Een allergie ie het gevolg van een overdreven reactie van het afweersysteem op een onschuldige stof. Deze onschuldige stoffen worden allergenen genoemd. Bij een voedselallergie is men allergisch voor eiwitten…
Timing van koolhydraat- en eiwitinname bij sporters, voeding bij sport
De voeding van wedstrijdsporters en topsporters moet aan bepaalde eisen voldoen. De inname van macronutriënten op de juiste tijdstippen zorgt er voor dat langer en harder getraind kan worden en…
Voedingsaanbevelingen bij wedstrijdsport en topsport
In 2009 heeft een Amerikaans/Canadees team van sportdiëtisten en sportvoedingswetenschappers voedingsaanbevelingen voor wedstrijdsporters en topsporters opgesteld. De (sport)diëtist is de professional die deze voedingsaanbevelingen kan vertalen naar een veilige, gezonde…
Wat zijn eiwitten? Bouw en functie van eiwitten
Eiwitten (proteïnen) zijn een belangrijk onderdeel van de voeding. Eiwitten maken ongeveer 15% van het totale lichaamsgewicht uit. Eiwitten zijn een belangrijke bouwstof van het lichaam. Niet alleen de spieren…
Koolhydraten, hypoglykemie en glycemische index
In de volksmond worden koolhydraten suikers genoemd. Vet levert per gram ruim twee keer zoveel energie (9 kcal). Toch staan sinds het Atkinsdieet koolhydraten in een kwaad daglicht. Een heleboel…
Bouw en functies van vet in het lichaam
Vetten worden ook wel lipiden genoemd. Vet is doorgaans vast bij kamertemperatuur. Oliën zijn vloeibaar bij kamertemperatuur. Een vet bestaat uit een glycerolmolecuul en drie vetzuren. Verzadigde vetzuren verhogen het…
Afvallen, vetverbranding en bewegen
Mensen die willen afvallen, doen er goed aan om voldoende te bewegen. Het bewegen maakt het afvallen makkelijker. Ook blijft de spiermassa beter behouden, de kans op jojoën neemt dan…
Voor- en nadelen van populaire afvalmethoden en diëten
Overgewicht en obesitas zijn niet goed voor de gezondheid. Afvallen is de oplossing om het risico op onder andere hart- en vaatziekten, suikerziekte en gewrichtsaandoeningen te beperken. Van verschillende afvalmethoden…
Calcium in de voeding
De grootste hoeveelheid calcium in het lichaam bevindt zich in het skelet. Het skelet geeft het lichaam structuur en samen met de spieren de mogelijkheid om te bewegen. Verder is…
Functies van de spijsverteringsorganen
Het spijsverteringsstelsel zorgt voor de inname van voeding, breekt het af tot stoffen die kunnen worden opgenomen (geabsorbeerd) in de bloedbaan. Ook zorgt het voor de uitscheiding van onverteerbare voedselresten…
Ijzer in de voeding
Het meeste ijzer in het lichaam bevindt zich in hemoglobine en myoglobine. Hemoglobine en myoglobine vervoeren zuurstof. Zuurstof is nodig voor alle cellen in het lichaam om energie vrij te…
Vitamine A, Retinol, Retinal
Vitamine A krijgt het lichaam binnen via de voeding. Vitamine A is een vetoplosbaar vitamine. Andere namen voor vitamine A zijn retinol en retinal. Beta-caroteen is een provitamine voor vitamine…
Vitamine D, Ergocalciferol, Cholecalciferol, Calcidiol, Calcitriol
Vitamine D krijgt het lichaam binnen via de voeding. De huid maakt echter ook Vitamine D onder invloed van zonlicht. In die zin is Vitamine D een soort hormoon. Vitamine…
Vitamine C, Ascorbinezuur
Vitamine C, oftewel Ascorbinezuur is een wateroplosbaar vitamine. Vitamine C reageert makkelijk met zonlicht waardoor het zijn werking verliest. Vitamine C is belangrijk in de opbouw van weefsels en in…
Onvoldoende bewegen en te veel eten als oorzaak van overgewicht
Overgewicht, gedefinieerd als een body mass index (BMI: lichaamsgewicht in kilogrammen gedeeld door het kwadraat van de lengte in meters) tussen de 25 en 30 kg/m², en obesitas, gedefinieerd als…
Vitamine B12 of cobalamine
Vitamine B12 (cobalamine) en foliumzuur zijn wateroplosbare vitamines. Vitamine B12 en foliumzuur zijn betrokken bij de celdeling van cellen. Vitamine B12 en foliumzuur werken nauw samen en zijn betrokken bij…
Vitamine B11, Foliumzuur, Pteroylglutaminezuur
Vitamine B11 oftewel foliumzuur is een wateroplosbaar vitamine. Foliumzuur is betrokken bij de celdeling van cellen. Foliumzuur is betrokken bij de synthese van DNA. Vrouwen met een zwangerschapswens behoren meer…
Pantotheenzuur, Vitamine B5
Pantotheenzuur oftewel vitamine B5 wordt een wateroplosbaar vitamine genoemd. Pantotheenzuur is een enigszins in water oplosbare olie. Als vrij zuur is het bestand tegen een hoge temperatuur. Gebonden aan Calcium…
Biotine, Vitamine H
Biotine oftewel vitamine H wordt een wateroplosbaar vitamine genoemd. Het is echter niet goed oplosbaar in water. Biotine is nog slechter oplosbaar in de organische vloeistoffen. Biotine is wel goed…
Niacine, Vitamine B3
Niacine oftewel Vitamine B3 is een in water oplosbare vitamine. Niacine wordt ook wel nicotinezuur of nicotine-amide genoemd. Niacine is betrokken bij het vrijmaken van energie door de cel. Bij…
Riboflavine, Vitamine B2
Riboflavine oftewel vitamine B2 wordt een wateroplosbaar vitamine genoemd. Het is echter niet goed oplosbaar in water. Vitamine is nog slechter oplosbaar in de organische vloeistoffen. Riboflavine (flavine betekent geel)…
Pyridoxine, Vitamine B6
Pyridoxine oftewel Vitamine B6 is een in water goed oplosbaar vitamine. Vitamine B6 is goed bestand tegen warmte, maar slecht tegen zonlicht. Onder invloed van zonlicht ontleedt vitamine B6. Vitamine…
Thiamine, Vitamine B1, Aneurine
Thiamine oftewel Vitamine B1 is een in water oplosbare vitamine. In gedroogde vorm is thiamine een wit poeder. Thiamine is betrokken bij het vrijmaken van energie (koolhydraatmetabolisme) door de cel. Bij…
Sport en voeding, voedingsadvies bij sport
Om te kunnen bewegen heeft het lichaam energie nodig. Deze energie wordt geleverd door onze voeding. Mensen die sporten, vragen zich af of hun voeding speciale aandacht behoeft. In dit…
Regulatie van voedselinname (honger en verzadiging)
Onder normale omstandigheden zijn de energie-inname en energiegebruik in balans. Koolhydraten, vetten en eiwitten leveren energie die gebruikt kan worden opgeslagen, energie te leveren en nog andere doelen dienen. Wanneer…
Alle vitamines, hoe werken vitamines?
Vitamines zijn organische stoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Vitamines kunnen het lichaam niet zelf maken en moeten daarom in de voeding…
Transport en afbraak van vetten
Triglyceriden, fosfolipiden en cholesterol worden in het lichaam allemaal geclassificeerd als vet. De vetachtige karakteristieken van triglyceriden en fosfolipiden worden bepaald door de vetzuren. Cholesterol bevat geen vetzuren. AcetylCoa wordt…
Opbouw van vetten en cholesterol
Waneer meer energie wordt ingenomen, dan op dat moment nodig is, kunnen koolhydraten en eiwitten worden omgezet in vet. In dit artikel wordt beschreven hoe uit koolhydraten en eiwitten vetten…
Koolhydraten; koolhydraatverbranding
Adenosine trifosfaat (ATP) speelt een belangrijke rol in het metabolisme. Een groot aantal reacties in de dierlijke cel zijn bedoeld om energie in de vorm van ATP te maken. ATP…
Eiwitten; aminozuren en eiwitmetabolisme
Ongeveer 75% van de vaste bestanddelen van het lichaam zijn eiwitten. Dit zijn bijvoorbeeld structurele eiwitten, enzymen, eiwitten die zuurstof vervoeren en spiereiwitten die kunnen contraheren. De eiwitten bestaan uit…
De lever in de stofwisseling (metabolisme)
De lever voert de volgende functies uit: filtratie en opslag van bloed, metabolisme van koolhydraten, vetten, eiwitten, hormonen en xenobiotica, vorming en secretie van gal, opslag van vitamines en ijzer…
Afbraak en opbouw van koolhydraten; koolhydraatverbranding
Koolhydraten kunnen met zuurstof worden afgebroken (aerobe glycolyse). Koolhydraten kunnen echter ook zonder zuurstof worden afgebroken (anaerobe glycolyse). Wanneer er teveel energie wordt ingenomen kunnen koolhydraten in vetten worden omgezet….
Energiegebruik en metabolisme (stofwisseling)
Tijdens inspanning kunnen de spieren gebruik maken van verschillende energiebronnen en energiesystemen. In dit artikel wordt kort ingegaan welke energiesystemen er zijn, van welke energiebronnen/voedingsstoffen het betreffende energiesysteem gebruik maakt….
Een kort overzicht van voeding
Voeding heeft iedereen nodig. Voeding bestaat uit voedingsstoffen. Voedingsstoffen worden gebruikt om celstructuren op te bouwen, versleten celdelen te vervangen en functionele moleculen te bouwen. De meeste voeding die echter…
Voeding en duurtraining, voeding bij duursport
Duursport kenmerkt zich door over een lange tijd vermogen te leveren. De energie om het vermogen te leveren wordt verkregen uit de aërobe energiestofwisseling van het skeletspierweefsel. De voorziening van…
Creatine en bodybuilding; wat is het en hoe gebruik je creatine?
Creatinefosfaat is een stof welke van nature in spierweefsel voorkomt. Krachtsporters en bodybuilders die zeer hard trainen en een goede voeding nuttigen, maar toch op een dood punt zitten wat…
Bodybuilding en voeding, voeding bij krachtsport
Krachtsport kenmerkt zich door in een korte tijd zeer veel vermogen te leveren. De energie om het vermogen te leveren wordt verkregen uit het anaërobe metabolisme van het dwarsgestreepte spierweefsel….
Overgewicht en obesitas
Overgewicht wordt de laatste tijd steeds meer gezien en op een steeds jongere leeftijd. Meer dan 50% van de volwassen Nederlanders heeft overgewicht. Overgewicht is erg ongezond. Het brengt vele…
Verslechterde voedingstoestand; slechte voedingstoestand
Verslechterde voedingstoestand (ongewenst afvallen) is onbedoeld gewichtsverlies. De criteria van een verslechterde voedingstoestand zijn gewichtsverlies van 10% of van het oorspronkelijke gewicht ontstaan in minder dan 6 maanden, meer dan 5%…
Obstipatie (verstopping), oorzaken, slecht kunnen poepen
Obstipatie wil zeggen dat men moeite heeft met het poepen. De frequentie van het hebben van ontlasting is vaak gedaald ten op zichte van voorheen en men moet veel meer…
Metabolisme tijdens aerobe inspanning (duursport)
Koolhydraten en vet zijn de belangrijkste substraten tijdens aerobe inspanning. Koolhydraten zijn in het lichaam opgeslagen als lever- en spierglycogeen (1) en als plasma glucose (2). Vet is opgeslagen in…