Hormoondiëten zijn immens populair. De gedachte achter hormoondiëten stelt dat een verstoring van bepaalde hormonen zoals bijvoorbeeld insuline en cortisol de OORZAAK en niet het gevolg is van onder andere overgewicht. Ook wordt gesteld dat deze hormoonverstoringen worden veroorzaakt door ons voedingspatroon. Door het voedingspatroon te repareren, komen hormonen in balans en zou vetmassa verdwijnen. Maar klopt de gedachte achter de hormoondiëten wel? Zijn er ziekten die worden veroorzaakt door hormoonverstoringen? Ja, die zijn er. Een te lage uitscheiding van schildklierhormonen zorgt bijvoorbeeld voor overgewicht en een tekort aan, of slecht werkend insuline ligt aan de basis van suikerziekte. Dit betekent echter niet dat hormonen de OORZAAK van overgewicht zijn. Wij raadpleegden de literatuur om hormoondiëten op de wetenschappelijke balans te wegen.
Ontregelde hormonen oorzaak, of gevolg voor gewichtsverlies
Vaak zijn verstoringen in insuline-afgifte de oorzaak van overgewicht volgens hormoondiëten. Objectief bezien zorgt insuline ervoor dat bloedglucosespiegels dalen, glucose in lever en spieren wordt opgeslagen als glycogeen, spiermassa wordt opgebouwd, hongergevoel verdwijnt en vet wordt opgeslagen.
Vooral wegens de laatstgenoemde eigenschap van insuline moet het anabole hormoon VOLGENS de hormoondieettheorie het boetekleed aantrekken. Insuline is immers betrokken bij vetopslag. Daarom moeten geraffineerde koolhydraten geschrapt worden zoals bijvoorbeeld witte pasta om de insuline-afgifte te beperken. Geraffineerde koolhydraten hebben namelijk een hoge glycemische index en zorgen voor een flinke insulinestoot. Wat moet je dan in plaats van de witte pasta eten volgens hormoondiëten? Veel eiwitten, zoals bijvoorbeeld een flinke biefstuk. Echter een flinke biefstuk zorgt voor een forsere insuline-afgifte, dan witte pasta. We raden het je overigens niet aan om veel geraffineerde koolhydraten te eten, maar de theorie dat geraffineerde koolhydraten afvallen onmogelijk maakt, kan trouwens naar het rijk der fabelen verwezen worden. Dat bewees Professor Mark Haub die op een twinkiedieet ruim 10 kg afviel.
Cortisolcatastrofe of valt het wel mee
Ook cortisol moet het ontgelden in de hormoondiëten. Cortisol zorgt onder andere voor het afbreken van spiereiwitten om energie te leveren. Die eigenschap wordt extreem belicht in hormoondiëten. Volgens de hormoondieettheorie zou door psychische stress en rustige cardiotraining cortisol stijgen, wordt er spiermassa afgebroken, maar de energie die vrijkomt wordt niet verbrand maar opgeslagen als buikvet. En daarom zou je verschillende vormen van stress moeten vermijden, zoals bijvoorbeeld psychische stress en stress in de vorm van rustige cardiotraining. Psychische stress leidt echter helemaal niet tot hoge cortisolspiegels. En ook rustige cardiotraining leidt tot een kleinere stijging van cortisol, dan zeer intensieve trainingen. Dat cortisolspiegels vooral stijgen bij intensief sporten, zoals bijvoorbeeld krachttraining wordt bevestigd in een overzichtsartikel.
Overigens zijn inspanningsfysiologen er over eens dat koolhydraten eten tijdens inspanning cortisolspiegels verlaagd. Maar koolhydraten eten tijdens inspanning is verboden in het hormoondieet; het zou insulinespiegels verhogen en dat is weer niet goed. Koolhydraten eten tijdens inspanning, blijkt echter insulinespiegels niet te verhogen. Spiercontracties zorgen namelijk op zich zelf voor glucose-opname door de spieren, waardoor insuline tijdens inspanning helemaal niet nodig is. En als koolhydraatinname tijdens inspanning insulinespiegels verhoogt, dan is dat pas na ongeveer 80 minuten.
Cortisol zou er dus voor zorgen dat er flink wat buikvet wordt opgebouwd. Iets dat ontkracht wordt in een studie waarin een bodybuilder wordt gevolgd in zijn wedstrijdvoorbereiding. Bij deze bodybuilder werd onder andere het vetpercentage en cortisolspiegels gemeten. Wat bleek? Het vetpercentage van de atleet daalde van 14,5 naar net geen 5%, terwijl zijn cortisolspiegels torenhoog waren….
Tot slot
Hormonen krijgen dus vaak de schuld in de hormoondiëten en daarbij worden vooral de negatieve kanten van hormonen belicht. De ‘wetenschappelijke’ onderbouwing van hormoondiëten is echter gebaseerd op een pseudowetenschappelijke fundament en fysiologische fabels. Vaak wordt door hormoondieetcoaches dan maar aangevoerd dat hormoonspiegels verbeteren als klanten het dieet volgen en dat klanten vervolgens afvallen. Hormoonspiegels verbeteren inderdaad als mensen een hormoondieet volgen en daarnaast vallen ze af. Hoe is dat dan te verklaren? Eenvoudig: de hormonale disbalans wordt niet door het dieet verbeterd. Nee het hormoondieet leidt tot een negatieve energiebalans en als je dat combineert met sporten, val je af. En hormonen werken nu eenmaal beter als je afvalt en sport. Afvallen en het sporten verbeteren hormoonspiegels en niet het is niet zo dat je afvalt, omdat je hormoonspiegels verbeteren.
