Rode bietensap is de nieuwste hype binnen de duursport. Rode bietensap zou de duurprestatie verbeteren doordat het nitraat in rode bietensap ervoor zou zorgen dat er minder zuurstof nodig is om energie (ATP) in de spieren te produceren. De sporter moet 6 tot 15 dagen voor de wedstrijd ongeveer een halve liter rode bietensap per dag gebruiken voor een positief resultaat. De eerste resultaten uit wetenschappelijk onderzoek lijken veelbelovend.
Methode van gebruik van rode bietensap
Wanneer een duursporter (hardloper, wielrenner, triatleet etc) wil profiteren van de mogelijke positieve effecten van rode bietensap moet de duursporter dagelijks 300mg nitraat tot zich nemen. Een halve liter rode bietensap bevat ongeveer 300mg nitraat. Deze halve liter rode bietensap moet over maximaal 5 momenten van de dag verdeeld worden. Het grootste effect wordt bereikt als de duursporter 6 tot 15 dagen voor een belangrijke wedstrijd start met het gebruik van rode bietensap. Een langer gebruik van nitraat heeft afvlakking van het effect tot gevolg.
Werkingsmechanisme van rode bietensap
Het lichaam kan op verschillende manieren energie in de vorm van ATP vrijmaken. Het lichaam kent anaerobe energiesystemen en aerobe energiesystemen. De anaerobe energiesystemen zijn de fosfaatvoorraad en de afbraak van glucose tot lactaat. Het aerobe energiesysteem levert energie uit de afbraak van glucose en vet tot koolstofdioxide en water. De aerobe afbraak van koolhydraten en vet vindt plaats in de citroenzuurcyclus en het electronentransportsysteem. Voor de aerobe afbraak van koolhydraten en vet is zuurstof nodig. Wanneer een sporter veel zuurstof per minuut kan opnemen, kan de sporter ook veel brandstoffen verbranden en dus veel ATP vrijmaken. Het duurvermogen (aerobe uithoudingsvermogen) van sporters wordt uitgedrukt in zuurstofopname per kilogram lichaamsgewicht per minuut. Hoe groter de zuurstofopname, des te groter het prestatievermogen van de duursporter. In het aerobe uithoudingsvermogen wordt zuurstof gebruikt om energie te produceren. Alle energie die wordt geproduceerd komt in de spier in de vorm van ATP ter beschikking. De ATP wordt gebruikt om de spieren te laten samentrekken (contraheren). De duursporter is met name afhankelijk van het aerobe uithoudingsvermogen. Nu zorgt het nitraat uit rode bietensap ervoor dat er minder zuurstof nodig is om energie vrij te maken. Dit komt omdat het nitraat wordt omgezet in nitriet. Nitriet bestaat uit de atomen zuurstof en stikstof. Nitriet heeft tot gevolg dat in de spier minder zuurstof nodig is om ATP te produceren. Wanneer er minder zuurstof nodig is om energie te produceren, is pas later het submaximale prestatievermogen bereikt en neemt dus het submaximale prestatievermogen toe. Helaas neemt het maximale aerobe prestatievermogen niet toe. Ook gaat de sporter niet minder koolhydraten gebruiken om energie te produceren. Gebruik van rode bietensap heeft dus geen glycogeensparend effect.
Nadelen gebruik rode bietensap
Gebruik van rode bietensap is niet geheel zonder nadelen. Zo is er zwak wetenschappelijk bewijs dat een hoog nitrietgebruik het risico op het krijgen van bepaalde vormen van kanker kan veroorzaken. Ook is er onvoldoende bewijs of langdurig gebruik van nitraat in grote hoeveelheden veilig is. Ook kan een hoog gebruik van rode bietensap rode urine en ontlasting veroorzaken. Ook kan een grote hoeveelheid rode bietensap maag- en darmklachten veroorzaken, wat natuurlijk weer nadelig is voor de sportprestatie. Verder kan het gehalte aan nitraat in rode bietensap gedurende het jaar nogal wisselen. Hierdoor is het nooit helemaal duidelijk hoeveel nitraat de sporter daadwerkelijk opneemt. Tenslotte zal de gebruiker van rode bietensap behoorlijk moeten wennen aan de smaak.