Oorzaken van hartfalen

Hartfalen is het onvermogen van het hart om voldoende bloed rond te pompen. Het hart is niet in staat goed te pompen. De oorzaak is bijna altijd gelegen in het hart zelf. Het gaat dan om een aandoening die de hartspier beschadigt. Er is bij hartfalen dus geen sprake van dat het hart te langzaam pompt, maar juist te zwak is en dus niet genoeg kracht heeft om het bloed door het lichaam te pompen.

Hartfalen
Wanneer er een verminderde pompwerking van het hart is, leidt dit tot doorbloedingsstoornissen van allerlei organen en weefsels. Dit kan zich dan ook uiten in verschijnselen, die te maken hebben met afwijkingen in andere organen. Echter zal een pompstoornis van het hart ook spiermoeheid veroorzaken, of bijvoorbeeld onvoldoende plassen tot gevolg hebben vanwege een stoornis in de nieren. De oorzaak van hartfalen is weliswaar in het hart gelegen, maar de verschijnselen die daarbij kunnen ontstaan, kan men op andere plekken in het lichaam waarnemen. De medische term voor hartfalen is decompensatio cordis.

Oorzaken hartfalen
• Aandoeningen van de kransslagaders. De kransslagaders voorzien het hart van bloed. Wanneer deze aangedaan zijn, zal er onvoldoende bloedvoorziening voor het hart zijn. Aandoeningen van de kransslagaders is de belangrijkste oorzaak van hartfalen
• Hartfalen doordat er teveel gevraagd wordt van een verder gezond hart. Dit kun je bijvoorbeeld zien bij hoge bloeddruk, maar ook in geval van ernstige bloedarmoede. In beide gevallen raakt het hart als het ware “overwerkt”. In geval van bloedarmoede komt dit doordat er een tekort aan zuurstofrijk bloed is, waardoor het hart langdurig extra grote hoeveelheden naar de organen en weefsels moet pompen. Bij hoge bloeddruk is er een continue overbelasting van het hart door de hoge druk waar het hart tegenin moet pompen.
• Hartfalen wat ontstaat ten gevolge van een langdurig verstoord hartritme.
• Hartfalen wat ontstaat ten gevolge van slecht werkende hartkleppen.
• Hartfalen wat ontstaat ten gevolge van een zieke hartspier (cardiomyopathie).
• Hartwandverwijding (hartdilatatie)
• Overgewicht
• Onvoldoende lichaamsbeweging
• Roken
• Overmatig alcoholgebruik
• Acuut reuma
• Combinatie van de bovengenoemde factoren

Bij falen van de linker harthelft (linkszijdig hartfalen) is er sprake van onvoldoende werking van de linker kamer (ventrikel). Falen van de linker harthelft heeft als medische term; linkszijdige decompensatio cordis. Dit fenomeen kan leiden tot stuwing van vocht in (achter) de longen met als gevolg longoedeem, ook wel astma cardiale genoemd. Men wordt hier kortademig en benauwd van vooral bij inspanning en in de nacht wanneer men plat ligt.

Bij falen van de rechter harthelft (rechtszijdig hartfalen) is er sprake van onvoldoende werking van de rechter kamer (ventrikel). Dit wordt ook wel rechtzijdig decompensatio cordis genoemd. Hierbij ontstaat stuwing van vocht onder de huid, vooral rond de enkels, er ontstaat perifeer oedeem. Rechtszijdige decompensatio cordis komt meestal door beschadiging van de hartspier door ischemische hartziekten.

Bronnen:
E. Rubin, Farber, JL, Pathology (2007), Lippincott-Raven, Philadelphia, New York
H. de Vries, de Jongh, TOH, Grundmeijer, HGLM, Diagnostiek van alledaagse klachten (2011), Bohn Stafleu van Lofhum, houten
EH van de Lisdonk, van den Bosch, WJHM, Lagro-Janssen, ALM, Ziekten in de huisartspraktijk (2008), Elsevier gezondheidszorg, Maarssen