Moeizame mictie (niet kunnen plassen), benigne prostaathypertrofie (BPH) en prostaatkanker

De betekenis van mictie is plassen. Plassen is voor de meeste mensen de gewoonste zaak van de wereld. Toch is het vormen van mictie niet zo ‘gewoon en makkelijk’. Het vormen van mictie is een complex proces. Je kunt je dus ook wel bedenken dat er met dit proces van alles mis kan zijn. Dat men moeite kan hebben met plassen kan dus vele oorzaken hebben. Een van de oorzaken van moeilijk kunnen plassen, is prostaatkanker. Dit artikel gaat verder in op de verschillende oorzaken van een moeizame mictie.

Oorzaken van een moeizame mictie

Benigne prostaathyperplasie
Benigne ProstaatHyperplasie (of Benigne ProstaatHypertrofie) wordt vaak afgekort tot BPH. Benigne prostaathyperplasie is een vergroting van de prostaat. Vooral het centrale gedeelte van de prostaat is vergroot. Door het centrale gedeelte van de prostaat loopt de urethra. Je kunt je dus voorstellen dat wanneer dit gedeelte van de prostaat vergroot, is de urethra afgedrukt wordt. Benigne prostaathyperplasie ontwikkelt zich vanaf het dertigste jaar. Het is aanwezig bij 90% van de mannen op tachtigjarige leeftijd. De betekenis van benigne is goedaardig. Dit wil zeggen dat er wel een vergroting is van de prostaat, maar dat deze vergroting goedaardig is.

Prostaatkanker
In de vroege fase van prostaatkanker hebben patiënten met prostaatkanker meestal geen klachten bij het plassen. Dit komt omdat vooral de perifere kwabben van de prostaat vergroot zijn bij prostaatkanker. Hier loopt de urethra (urineleider) niet doorheen.

Urineweginfectie en moeizame mictie
Wanneer iemand een urineweginfectie heeft, heeft diegene vooral last van een pijnlijke, frequentie mictie. Wanneer men lang last heeft van urineweginfectie, een chronische urineweginfectie, kan een moeizame mictie ook voorkomen. Dit is vooral bij mannen het geval.

Urethravernauwing en phimosis
Hierbij is er sprake van een perifere vernauwing van de urethra. De diagnose phimosis wordt in ongeveer 60% van de gevallen gediagnosticeerd op kinderleeftijd.

Blaasstenen
Wanneer men blaasstenen heeft, kunnen plasklachten wisselend voorkomen. Dit komt omdat de blaasstenen wisselend wel en niet voor de blaasuitgang liggen. De straal kan minder sterk worden of zelfs onderbroken worden.

Neurologische ziekten
Mogelijke neurologische oorzaken van een moeizame mictie kunnen zijn:
• Cerebrovasculaire accidenten
• Multiple sclerose
• Diabetische (poly)neuropathie
• Aandoeningen van het ruggenmerg

Andere oorzaken van een moeizame mictie
• Stress: kan klachten veroorzaken maar ze ook verstreken. Zo kunnen de klachten buitenhuis erger ervaren worden als binnenhuis.
• Medicamenteus: antipsychotica, anti-parkinson-middelen, antidepressiva, parasympathicolytica, diuretica (plaspillen).
• Iatrogeen: bijvoorbeeld na bepaalde operaties zoals operaties voor verzakkingen en incontinentie.
• Congenitale afwijkingen: hypospadie, epispadie (wordt vaak op kinderleeftijd ontdekt).
• Geen diagnose

Bronnen:
E. Rubin, Farber, JL, Pathology (2007), Lippincott-Raven, Philadelphia, New York
H. de Vries, de Jongh, TOH, Grundmeijer, HGLM, Diagnostiek van alledaagse klachten (2011), Bohn Stafleu van Lofhum, houten
EH van de Lisdonk, van den Bosch, WJHM, Lagro-Janssen, ALM, Ziekten in de huisartspraktijk (2008), Elsevier gezondheidszorg, Maarssen