De functie van de prostaat is het afscheiden van vocht. Het vocht wat door de prostaat wordt afgescheiden wordt met de zaadcellen vermengd. Het prostaatvocht houdt de zaadcellen in leven. Prostaatkanker (prostaatcarcinoom) wordt jaarlijks bij ruim 10000 Nederlanders gediagnosticeerd. Ondanks dat veel oude mannen prostaatkanker hebben, veroorzaakt het weinig klachten en is het vaak niet levensbedreigend. Vaak wordt er daarom ook niet behandeld.
Wat zijn oorzaken van prostaatkanker?
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker die bij mannen. Deze vorm van kanker komt veel voor bij mannen en overlijden er jaarlijks 2500 mannen aan. Bijna bij alle oude mannen zijn na het overlijden kankercellen in de prostaat bij een autopsie vastgesteld. Veel mannen overlijden echter niet aan de bij hen vastgestelde prostaatkanker. Deze vorm van kanker groeit langzaam en zaait vaak niet uit. 1 op de 10 mannen krijgt last van de aanwezige prostaatkanker. Prostaatkanker ontstaat vaak aan de buitenkant van de prostaat. Er is geen duidelijke oorzaak voor prostaatkanker vastgesteld. Wel zijn er een aantal risicofactoren die het krijgen op deze vorm van kanker vergroten. Deze risicofactoren zijn:
- Erfelijkheid, binnen sommige families komt deze vorm van kanker vaker voor.
- Hoge leeftijd, hoe ouder mannen worden des te groter is de kans op het ontwikkelen van deze vorm van kanker.
- Het voedingspatroon, veel eiwitten en vetten vergroten de kans op het krijgen prostaatkanker. De invloed van het voedingspatroon lijkt in andere onderzoeken weer weinig effect op het ontwikkelen van prostaatkanker te hebben.
- Besmetting met het XMRV (Xenotrope Murine geRelateerd Virus)
- Hoge spiegel van testosteron (mannelijk geslachtshormoon), testosteron stimuleert de groei van de prostaat en eventuele aanwezige kankercellen.
Een gezonde leefstijl met voldoende beweging, niet roken en gezonde voeding verkleint het risico op het krijgen van prostaatkanker. Prostaatkanker is niet besmettelijk en zelfbevrediging leidt niet tot de ontwikkeling van de ziekte.
Wat zijn symptomen van prostaatkanker?
De symptomen van prostaatkanker lijken sterk op de symptomen die veroorzaakt worden door een vergrote prostaat (benigne prostaathypertrofie). De symptomen van prostaatkanker zijn:
- Vaak moeten plassen
- Plas niet goed op kunnen houden
- Gevoel hebben dat er nog urine in de blaas is achtergebleven
- Pijn en branderig gevoel bij plassen
- Bloed bij de urine.
- Geen constante straal
- Gewichtsverlies
- Algeheel gevoel van niet fit zijn (algehele malaise)
- Dikke benen door oedeemvorming
Veel mannen hebben echter geen klachten, maar wordt de kanker ontdekt, doordat mannen last hebben van bovengenoemde symptomen die passen bij een vergrote prostaat. Deze symptomen komen namelijk veel voor bij een vergrote prostaat. Er wordt dan onderzoek gedaan naar een vergrote prostaat. Prostaatkanker wordt dan min of meer per toeval ontdekt. Diagnose wordt gesteld door via de anus de prostaat op afwijkingen te onderzoeken. Deze procedure wordt het rectaal toucher genoemd. Verder wordt er bloedonderzoek gedaan. Het bloed wordt onderzocht op PSA (Prostaat Specifiek Antigeen). Wanneer het PSA verhoogd is, kan dit een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van prostaatkanker. Een verhoogd PSA kan echter ook een aanwijzing voor een goedaardig vergrote prostaat zijn. Ook kan een CT-scan worden uitgevoerd, om te kijken of de kanker is uitgezaaid. Onderzoek aan een stukje weefsel van de prostaat geeft echter uitsluitsel over de aanwezigheid van prostaatkanker. Om een stukje weefsel te onderzoeken wordt vaak een biopt genomen.
Hoe verloopt de behandeling van prostaatkanker?
In de behandeling zijn er verschillende mogelijkheden. Zo kan behandeld worden door de kanker in- of uitwendig te bestralen (radiotherapie), hormoon-, chemotherapie en/of cryochirurgie (bevriezing) toe te passen, of de gehele prostaat weg te halen. Botpijn ten gevolge van uitzaaiingen worden vaak behandeld met bifosfonaten. Erg vaak wordt gekozen om geen behandeling te starten, maar wel de ontwikkeling van de kanker goed te blijven observeren (waakzaam afwachten). Met name bij de oudere patiënt wordt vaak geen behandeling gestart. Ook hangt de beslissing om te behandelen af van de soort kanker. Kankervormen die niet agressief zijn, geven minder aanleiding om te behandelen. Sinds 2012 bestaat er een nieuwe behandeling van prostaatkanker. In deze nieuwe behandeling wordt de prostaat zeer precies bestraald. Men denkt dat de terugkeer van de kanker bij deze nieuwere behandeling kleiner wordt. Ook is de schade aan omliggende weefsels kleiner, omdat er zeer gericht op de tumor bestraald wordt.
Bronnen:
www.prostaat.nl
www.dokterdevalk.nl
nl.wikipedia.org
www.urolog.nl
www.centrumvoorurologie.nl
nhg.artsennet.nl