Wil je een goed humeur, dan moet je je bloedglucosespiegel stabiel houden (maar mag je bloedglucosespiegel dan ook extreem laag zijn?). Daalt je bloedglucose, dan neemt je humeur namelijk ook een nose dive. Tenminste dat wordt vaak zo gesteld. Om niet als Grumpie door het leven te gaan, wordt dan ook geadviseerd om producten te vermijden die de bloedglucose binnen korte tijd kunnen laten toenemen. Want door een snelle toename van je bloedglucose, maakt de alvleesklier insuline aan. Dat insuline zorgt ervoor dat glucose razendsnel uit het bloed wordt weggewerkt en die daling van bloedglucose zorgt vervolgens voor een daling van de mondhoeken. Daarnaast zou de bloedglucosedaling voor trillerigheid, spierzwakte en vermoeidheid leiden. Praktisch betekent dat advies producten vermijden die doorgaans nogal wat geraffineerde koolhydraten bevatten. Dus onder andere snoep, koek, gebak, chocolade, frisdranken, witte pasta en sap zijn uit den boze als je niet boos wil worden. Hoewel wij het een topidee vinden om niet teveel geraffineerde producten en dus geraffineerde koolhydraten te nuttigen, vinden wij wel dat dat op correcte wetenschap gebaseerd moet zijn. Daarom doken wij de literatuur in om eens te kijken of er een relatie is tussen bloedglucosespiegels en de geestelijke gesteldheid bij gezonde mensen. Let wel op! We hebben gekeken naar de relatie tussen de bloedglucosespiegel en met een duur woord hypoglyceamiesymptomen bij gezonde mensen.
Jaren ‘80
We schrijven 1980 en Johnson voert een 5 uur durende Orale Glucose Tolerantie Test (OGTT) bij 192 gezonde mensen uit. Bij een OGTT wordt een vaste hoeveelheid glucosedrank aan proefpersonen gegeven en vervolgens wordt de bloedglucose van deze proefpersonen bekeken over een bepaalde tijd. Gedurende de OGTT bekijkt Johnson de bloedglucosespiegel en daarnaast ook of zijn proefpersonen symptomen van een hypoglyceamie (hele lage bloedglucosespiegel) vertonen, zoals bijvoorbeeld licht in het hoofd, trillerig, zwakte, sneller geïrriteerd zijn en vermoeidheid. Wat blijkt? Veel proefpersonen vertonen symptomen van een hypoglycemie. Maar nu komt het mooie (of juist niet). Deze symptomen van een hypoglycemie houden geen enkel verband met de bloedglucosespiegel van diezelfde proefpersonen. Dus bij proefpersonen met een lage bloedglucosespiegel werden niet vaker symptomen van een hypoglyceamie gevonden, dan bij mensen die niet een lage bloedglucosespiegel hadden. En ook de snelheid waarmee de bloedglucosespiegel daalde, hield geen enkel verband met het voorkomen van symptomen van een hypoglyceamie.
Op basis van deze studie lijkt er dus geen relatie te zijn tussen de bloedglucosespiegel, veranderingen van de bloedglucosespiegel en hyposymptomen. Maar nu zul je als terechte kritiek hebben dat een glucosedrank niet echt een normale situatie nabootst. Niemand zal namelijk een glucosedrank als maaltijd gebruiken. Point taken. Daarom is het mooi dat we nog een studie uit de jaren 80 vonden, waarbij de relatie tussen de bloedglucosespiegel en hyposymptomen is bestudeerd na zowel een OGTT als na inname van een normale maaltijd. Het mooie van deze studie is dat mensen die vaak last hebben van hyposymptomen (hyposymptomengroep) zijn vergeleken met mensen die daar geen last van hebben (geen symptomengroep). Wat bleek? Na de OGTT hadden evenveel mensen binnen de hyposymptomengroep en geen symptomengroep daadwerkelijk een hypo (dus een hele lage bloedglucosespiegel). Er was echter bij beide groepen geen verband tussen een daadwerkelijke hypo (dus daadwerkelijk een lage bloedglucosespiegel) en het optreden van hyposymptomen. En hoe zat het met de relatie tussen hyposymptomen en het daadwerkelijk optreden van een hypo na inname van de gewone maaltijd? Na inname van de gewone maaltijd trad er bij niemand een daadwerkelijke hypo op. Echter bij mensen uit de hyposymptomengroep traden wel vaker hyposymptomen op, dan bij de andere groep. Een vergelijkbaar beeld wordt gevonden in deze studie.
Verbetering van het humeur na inname van koolhydraten?
Maar hoe zit het met ons humeur nadat we koolhydraten consumeren? Wordt ons humeur beter als je koolhydraten nuttigt? Om die vraag te beantwoorden hebben we een meta-analyse uit 2019 gevonden. In deze meta-analyse is bekeken wat het effect van koolhydraatinname op het humeur op verschillende tijdspunten is. De onderzoekers hebben studies verzameld waarin het effect op het humeur binnen 30 minuten, tussen de 30 en 60 minuten en 60 minuten na koolhydraatinname is onderzocht. Je raadt het waarschijnlijk al. Er werd geen effect van koolhydraatinname op het humeur gevonden. Opmerkelijk was wel dat mensen zich meer slaperig voelde na koolhydraatinname. Er werd echter GEEN verband gevonden tussen de bloedglucosespiegels en de mate van slaperigheid. Het lijkt er dus op dat er andere mechanismen aan het werk zijn die je slaperig maken na voedselinname, dan de koolhydraatinname.
Het beeld in deze meta-analyse wordt bevestigd in een studie waarin is onderzocht wat de relatie is tussen inname van verschillende koolhydraatbronnen op humeur en symptomen van hypoglycemie. Ook in deze studie werd er geen relatie gevonden tussen koolhydraatinname, humeur en symptomen van hypoglycemie.
En dus….
Het is een bekende volkswijsheid; eet wat, anders word je humeurig. Er is zelfs een reclame over. Op basis van de wetenschap lijkt er echter geen relatie te zijn tussen je humeur en je bloedglucosespiegel. Dat neemt niet weg dat waarschijnlijk andere fysiologische mechanismen zijn die ervoor zorgen dat je humeurig wordt als je lange tijd niks hebt gegeten.
Daarnaast kun je bovenstaande verhandeling zoals altijd op verschillende manieren uitleggen. Enerzijds zorgen geraffineerde koolhydraatrijke producten niet voor een verslechtering van je humeur en houden ze daarnaast geen enkel verband met de daadwerkelijke bloedglucosespiegel en kun je ze incidenteel consumeren, zonder jezelf gigantisch zorgen te maken. Anderzijds ga je jezelf ook niet heel veel beter voelen door het consumeren van geraffineerde koolhydraatrijke producten. Hoe kan het dat geraffineerde koolhydraatrijke producten relatief weinig invloed hebben op de bloedglucosespiegel bij gezonde mensen? Ons lichaam is namelijk over het algemeen goed in staat om de bloedglucosespiegel binnen nauwe grenzen te houden. Daalt de bloedglucose, dan maakt het lichaam glucagon. Glucagon zorgt voor het vrijmaken van glucose uit de leverglycogeenvoorraad en zodoende voor een bloedglucosestijging. Stijgt de bloedglucose, dan maakt het lichaam insuline. Insuline zorgt voor het opslaan van glucose in de glycogeenvoorraad en zodoende voor een bloedglucosedaling.
Tenslotte is het hele idee dat je meer mentale energie hebt na voedselinname hebt ook incorrect. Vaak voel je jezelf juist slaperig na voedselinname en soms meer alert als je al wat langer niet hebt gegeten. En dat is ook logisch. Na voedselinname wordt namelijk je parasympatische zenuwstelsel aan het werk gezet om het ingenomen voedsel te verteren en op te nemen. Het parasympatische zenuwstelsel wordt ook wel het rest-and-digest-system genoemd. Na voedselinname komt het lichaam en geest tot rust. Wil je graag op een verantwoorde zonder fratsen aan je fitheid werken? Bestel dan Fit zonder fratsen.
