In de hersenstam in de ventrolaterale medulla ligt het regelcentrum van de bloedsomloop. Dit regelcentrum kan de bloeddruk verhogen, of verlagen en de hartslagfrequentie verhogen, of verlagen. Ook zorgt dit regelcentrum voor vasoconstrictie (vernauwing van bloedvaten), of vasodilatatie (verwijding van bloedvaten) in bepaalde gebieden van het lichaam. Het regelcentrum van de bloedsomloop reguleert de bloedsomloop op basis van informatie die het krijgt uit verschillende delen van het lichaam. Zo zorgt informatie uit de grote hersenen al voor aanvang van sporten via het regelcentrum voor een verhoging van de hartslag en herverdeling van bloed. Ook zorgt het regelcentrum voor verwijding van bloedvaten in actieve spieren en vernauwing van bloedvaten in passieve weefsels. Deze verwijding en vernauwing van bloedvaten komt ook tot stand door lokale weefselfactoren.
De grote hersenen veranderen de bloedsomloop voor aanvang van sporten
De grote hersenen veranderen de bloedsomloop voor aanvang van sporten. Dit wordt feedforward informatie genoemd. Via het regelcentrum van de bloedsomloop in de ventrolaterale medulla in de hersenstam. Het regelcentrum verlaagt de invloed van het parasympstische deel van het autonome zenuwstelsel en verhoogt de invloed van het sympatische deel van het autonome zenuwstelsel. Hierdoor neemt de hartslagfrequentie, slagvolume en slagkracht van het hart al voor aanvang van sporten toe.
Door aan sporten te denken, verandert de bloedsomloop al. Op deze manier anticipeert het lichaam al op de inspanning die gaat komen. Het blijkt dat bij zeer goed getrainde mensen het lichaam al meer anticipeert op de inspanning die gaat komen. Bij goed getrainde mensen gaat de hartslag en bloeddruk al meer omhoog voor aanvang van sporten, dan bij ongetrainde mensen.
De intensiteit van sporten heeft invloed op de herverdeling van bloed
De spieren hebben tijdens sporten meer energie nodig om samen te trekken. Deze energie kunnen de spieren voor een groot deel halen uit het verbranden van vetten en koolhydraten. Voor deze vetverbranding en koolhydraatverbranding hebben de spieren zuurstof nodig. De bloedsomloop levert de benodigde zuurstof.
Wanneer de intensiteit van sporten hebben de spieren meer zuurstof nodig en zal de bloedsomloop in de actieve spieren toe moeten nemen. Hoe zwaarder het sporten wordt des te meer zullen de bloedvaten in de spieren verwijden. Aangezien de hoeveelheid bloed in het lichaam ook tijdens sporten gelijk blijft, moeten in andere delen van het lichaam (vaak het spijsverteringsstelsel) de bloedvaten vernauwen. Op deze manier komt er bloed (veneuze reserve) vrij ten behoeve van de actieve spieren. Ook blijft de bloeddruk op peil als sommige bloedvaten tijdens sporten vernauwen en andere spieren verwijden.
Lokale factoren in de spieren verwijden ook de bloedvaten tijdens sporten
Tijdens sporten komen er in de actieve spieren stoffen door de verhoogde spierstofwisseling vrij die de bloedvaten doen verwijden. Deze verwijding van bloedvaten zorgt voor een grotere bloeddoorstroming door de actieve spieren. Door deze bloedvatverwijding krijgen de actieve spieren voldoende bloed en dus zuurstof om energie vrij te maken door vetten en koolhydraten te verbranden. Deze energie is nodig voor de spieren om samen te trekken.
In de inactieve weefsels komen er geen stoffen die de bloedvaten verwijden. Omdat echter de bloeddruk gehandhaaft moet worden en de hoeveelheid bloed tijdens inspanning niet toeneemt, zullen de bloedvaten in de inactieve weefsels vernauwen. Deze bloedvatvernauwing is niet zo heftig dat het weefsel niet meer kan functioneren en af zou sterven, maar wel zodanig dat de activiteit van het weefsel op een lager pitje draait.
Tijdens sporten zullen de bloedvaten van de actieve spieren bijvoorbeeld verwijden en de bloedvaten van het spijsverteringsstelsel vernauwen. Om deze reden is het niet verstandig om een zware maaltijd voor zware inspanning te eten. De spijsvertering tijdens zware inspanning wordt namelijk verlaagd omdat er minder bloed naar het spijsverteringsstelsel stroomt ten behoeve van een toegenomen bloedsomloop door de actieve spieren.
Bronnen:
William D. McArdle, Victor L. Katch, & Frank I. Katch (2014) Exercise Physiology, Nutrition, Energy, and Human Performance, LWW Philadelphia
