De bloeddruk bestaat uit onderdruk (diastolische druk) en bovendruk (systolische druk). Wanneer het bloed uit het hart wordt gepompt, is er sprake van systolische druk. Tussen twee hartslagen wordt gesproken over diastolische druk. In rust zijn bij gezonde mensen de onder- en bovendruk respectievelijk 80 en 120 mm Hg. Regelmatig sporten verlaagt op termijn de bloeddruk in rust. Tijdens inspanning kan de bloeddruk echter fors toenemen. Of de bloeddruk tijdens sporten toeneemt, is sterk afhankelijk van de soort sport en de intensiteit van sporten. Zo zal de bloeddruk tijdens rustig wandelen weinig toenemen, terwijl de bloeddruk tijdens zeer intensieve krachttraining veel kan toenemen.
Bloeddruk tijdens zeer zware krachttraining
Tijdens zeer zware krachttraining worden de spieren die geoefend worden zwaar belast. Tijdens dit zwaar belasten moeten de spieren bijna maximale kracht leveren om het gewicht te verplaatsen. Door de spieren lopen grote slagaders. Wanneer de spieren veel kracht moeten leveren, trekken zij samen en drukken daarbij de slagaders dicht. Doordat de slagaders worden dichtgedrukt, kan er tijdelijk geen bloed door de slagaders stromen. De weefsels blijven echter behoefte houden aan bloed met daarin zuurstof en voedingsstoffen. Om de druk van de spieren te overwinnen, trekt het hart krachtiger samen om zo toch bloed door de slagaders te persen.
Doordat het hart krachtiger samentrekt, neemt de bloeddruk toe tijdens zeer intensieve krachttraining. De onder- en bovendruk kunnen tijdens intensieve krachttraining respectievelijk toenemen tot 170 en 270 mm Hg bij zeer zware beenoefeningen.
Voor gezonde mensen is deze toename van de bloeddruk ongevaarlijk. Voor mensen met hart- en vaatziekten is deze toename van de bloeddruk wel gevaarlijk. Dit betekent echter niet dat mensen met hart- en vaatziekten geen krachttraining kunnen doen. Door minder grote spieren tegelijkertijd te belasten en minder gewicht te kiezen, zal de bloeddruk veel minder hoog oplopen. Ook door goed door te ademen en niet tot uiterste grenzen te gaan, is krachttraining prima op een gezonde manier toe te passen bij mensen met hart- en vaatziekten.
Bloeddruk tijdens duursporten
Bij duursporten trekken de spieren niet maximaal samen. Ook trekken de spieren niet langdurig samen. Door deze twee factoren hoeft het hart veel minder krachtig samen te trekken om het bloed door de slagaders van de spieren te pompen. Vaak zie je wel bij aanvang van duursporten dat de systolische bloeddruk toeneemt, omdat het hart plots heel erg veel bloed aangeboden krijgt vanuit de veneuze reserve, en de bloedvaten van de spieren die arbeid leveren nog niet maximaal geopend zijn (gedilateerd zijn). De bloedvaten van de spieren die arbeid leveren, openen echter vrij snel. Als reactie hierop daalt de systolische bloeddruk weer vrij snel. De diastolische bloeddruk daalt vaak een klein beetje, of blijft gelijk tijdens duursporten.
Bij maximale duurinspanning zal zelfs de diastolische bloeddruk laag blijven. De systolische bloeddruk zal tijdens maximale duurinspanning, zelfs wanneer de bloedvaten maximaal gedilateerd zijn fors toenemen. Dit komt omdat het hartminuutvolume (HMV) bij maximale duurinspanning zijn maximum heeft bereikt en hart met maximale contractiekracht bloed wegpompt.
Bloeddruk tijdens inspanning van het bovenlichaam en onderlichaam
Bij duurinspanning waarbij met name de spieren van de armen worden gebruikt, neemt de bloeddruk meer toe, dan bij duursporten waarbij met name de spieren van de benen worden gebruikt. Dit komt omdat in de armspieren kleinere bloedvaten en minder bloedvaten hebben, dan de beenspieren. Het bloed kan zich dus minder goed verdelen in de armspieren, dan in de beenspieren. Hierdoor moet het hart krachtiger pompen, om het toch door de spieren heen te persen.
Na het sporten daalt de bloeddruk
Na het sporten daalt de bloeddruk. De bloeddruk kan zelfs lager worden dan de bloeddruk voor het sporten was. Deze bloeddrukdaling kan tot wel 12 uur aanhouden. Door regelmatig te sporten, treden er structurele veranderingen in het lichaam op die ervoor zorgen dat de bloeddruk aanhoudend zal verlagen.
Bronnen:
William D. McArdle, Victor L. Katch, & Frank I. Katch (2014) Exercise Physiology, Nutrition, Energy, and Human Performance, LWW Philadelphia
