Bij de ziekte van Alzheimer zijn de neuronen van de hersenen aangedaan. Op de neuronen komen amyloïde plaques voor en in de neuronen tau-eiwitten. Zowel de amyloïde plaques als de tau-eiwitten zorgen ervoor dat de neuronen minder goed functioneren. Er lijkt een sterke relatie te zijn tussen de ziekte van Alzheimer en diabetes mellitus. De diagnose wordt gesteld op basis van het vraaggesprek met de patiënt en zijn omgeving, neurologische en psychiatrisch onderzoek en een ruggenprik. De symptomen van de ziekte van Alzheimer zijn sterk afhankelijk van het ziektestadium. Tot op heden bestaat er nog geen genezing van de ziekte van Alzheimer. Wel blijkt een gezonde, actieve leefstijl met veel leermomenten te beschermen tegen de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer.
Wat is de oorzaak van de ziekte van Alzheimer?
Bij de ziekte van Alzheimer zijn de neuronen van de hersenen aangedaan. Op de neuronen van de hersenen met de ziekte van Alzheimer komen plaques (worden amyloïde plaques genoemd) voor en in de neuronen komen verstrengelingen van eiwitten (tau-eiwitten) voor. Zowel de plaques, als de eiwitverstrengelingen zorgen ervoor dat de neuronen minder goed functioneren. Er lijkt een sterke erfelijke component een rol te spelen in het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Ook mensen met het syndroom van Down hebben grotere kans om de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen. De laatste tijd wordt er veel onderzoek verricht in de relatie tussen diabetes mellitus en de ziekte van Alzheimer. Het blijkt dat mensen met diabetes mellitus (suikerziekte) een grotere kans op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer hebben, dan mensen die geen diabetes mellitus hebben.
Wat zijn symptomen van de ziekte van Alzheimer?
De symptomen van de ziekte van Alzheimer zijn in drie stadia te verdelen. In het eerste stadium zijn de symptomen nog mild. De patiënt is in het eerste stadium vergeetachtig, heeft een verminderd reactievermogen, is gedesoriënteerd en kunnen veranderingen in de persoonlijkheid optreden. In het tweede stadium staat de afname van het korte termijngeheugen op de voorgrond. In het laatste stadium is de Alzheimerpatiënt volledig bedlegerig en volledig afhankelijk van medische zorg. De diagnose Alzheimer wordt gesteld op basis van het vraaggesprek met de patiënt en mensen in de directe omgeving van de patiënt. Verder is een neurologisch en mogelijk psychiatrisch noodzakelijk om de diagnose te stellen. Ook kan er hersenvocht worden afgenomen (lumbale punctie, ruggenprik). In het hersenvocht wordt het amyloïde en tau bepaald. Daarnaast wordt MRI-onderzoek, EEG-onderzoek, CT-scan en bloedonderzoek uitgevoerd om ziekten die vergelijkbare symptomen als de ziekte van Alzheimer geven uit te sluiten.
Wat is de behandeling van de ziekte van Alzheimer?
Tot op heden bestaat er nog geen genezing op de ziekte van Alzheimer. Er worden echter wel veelbelovende resultaten geboekt bij dieronderzoek. De behandeling van de ziekte van Alzheimer richt zich op het tegengaan van slaapstoornissen, depressie, psychische verschijnselen, zoals agressie. Er zijn wel medicijnen die het ziekteproces kunnen vertragen, deze medicijnen kunnen ervoor zorgen dat de aandacht, concentratie en spraakvermogen verbetert. Het geheugen verbetert echter niet. Ook werken deze medicijnen maar bij een klein percentage (tussen de 5 en 10%) en geven ze vele bijwerkingen. Een belangrijk onderdeel van de behandeling is de dagelijkse verzorging.
Bronnen:
Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (2005), CBO Richtlijn Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie