Kort overzicht van de huid

De huid is waterdicht, goed schoon te maken, rekbaar, repareert zichzelf en gaat een leven lang mee. De huid is een orgaanstelsel wat bestaat uit de huid zelf, nagels, talg- en zweetklieren. De belangrijkste functie van de huid is bescherming bieden tegen een vijandige omgeving.

De huid
De huid bedekt het hele lichaam en heeft een oppervlakte van gemiddeld 1,7 vierkante meter en weegt ongeveer 4,5 kilo. De huid maakt 7% uit van het totale lichaamsgewicht. De huid is plooibaar, maar zeer sterk. Zonder de huid zouden we snel ten prooi vallen aan bacteriƫn en zouden we zeer snel water en warmte verliezen. De huid is 1,5 tot 4 millimeter dik. In sommige delen van het lichaam is de huid zelfs dikker dan 4 millimeter.

De huid bestaat uit twee afzonderlijke lagen: de epidermis en de dermis. De epidermis bestaat uit epitheelcellen en is de laag die aan de buitenzijde van het lichaam ligt. De laag die daar onder ligt, is de dermis. De dermis neemt het grootste deel van de huid in beslag. De dermis is een stugge, leerachtige laag, die uit vezelig bindweefsel bestaat. Alleen de dermis is gevasculariseerd (bevat bloedvaten). Voedingsstoffen bereiken de epidermis middels diffusie. Het subcutane weefsel wat net onder de dermis ligt, wordt de hypodermis genoemd. De hypodermis maakt in principe geen deel uit van de huid, maar geeft wel bescherming. De hypodermis die ook wel facialis superficialis wordt genoemd, ligt om het stugge bindweefsel wat de skeletspieren bedekt. In de hypodermis ligt vet opgeslagen. De hypodermis verankert ook de huid aan de onderliggende structuren (vaak spieren). De verbinding is los genoeg, om de spieren onder de huid te kunnen bewegen. De hypodermis fungeert als een soort stootkussen en isoleert zeer goed. De hypodermis verdikt wanneer iemand dikker (lees vetter) wordt. Bij vrouwen wordt het extra vet met name in dijen en borsten opgeslagen. Bij mannen wordt het vet met name in de buik opgeslagen.

Epidermis
De epidermis bestaat uit verhoornde, gestratificeerd, plat epithelium. Het epithelium bestaat uit 4 celtypen en 4 of 5 verschillende lagen.

Cellen van de epidermis
De epidermis bestaat uit de volgende cellen: keratinocyten, melanocyten, cellen van Merkel en Langerhans. De meeste epidermale cellen zijn keratinocyten. De belangrijkste functie van de keratinocyten is het produceren van keratine. Keratine is een vezelig eiwit wat de epidermis haar beschermende eigenschappen geeft. De keratinocyten zijn sterk middels desmosomen aan elkaar verankerd. De keratinocyten ontstaan uit de diepste laag van de epidermis (stratum basale) en ondergaan continue mitose. De cellen worden steeds omhoog geduwd en verhoornen vervolgens. Wanneer deze cellen de buitenkant van de huid bereiken, zijn deze cellen dood, schubachtig en volledig verhoornd. Elke dag verliezen we miljoenen van deze cellen. Een nieuwe epidermis wordt tussen de 25 tot 45 dagen gevormd. In delen van het lichaam waar veel wrijving is, is de productie van keratinocyten en keratine verhoogd. Hierdoor kan eelt ontstaan.

Melanocyten hebben de vorm van een spin en maken het pigment melanine. Deze cellen komen voor in de diepste laag van de epidermis. Het geproduceerde melanine wordt opgeslagen in melanosomen. De melanosomen bewegen middels actinefilamenten richting de bovenkant van de keratinocyten en beschermen de celkernen tegen schadelijke UV-straling.

De stervormige Langerhanscellen worden gevormd in het beenmerg en migreren naar de epidermis. Deze cellen worden ook wel epidermale dendritische cellen genoemd en zijn de fagocyten van de huid. Deze cellen activeren ook het immuunsysteem.
Soms komen er Merkelcellen voor in de overgang tussen de epidermis en dermis. Deze cellen zien eruit als een opgerolde egel. Deze cellen zijn verbonden aan zenuwuiteinden en fungeren als tastreceptoren.

Bronnen:
GA Thibodeau, Patton KT 2007, Anatomy & Physiology, Mosby/Elsevier
EN Marieb, Hoehn K 2007, Human
Anatomy & Physiology, Pearson/Benjamin Cummings