Vrouwen met het PCO-syndroom kunnen oligomenorroe (dit wil zeggen dat het tijdsinterval tussen twee menstruaties meer dan 6 weken bedraagt en minder dan 6 maanden) of (secundaire) amenorroe hebben. Verder zie je bij deze vrouwen vaak overgewicht of obesitas en hirsutisme (haargroei volgens het mannelijk patroon). Bij aanvullend onderzoek worden bilateraal (aan beide zijden) cysteus vergrote ovaria gevonden. Bij het PCO-syndroom is er sprake van een chronische anovulie, dit wil zeggen dat er geen eisprong is. De behandeling van het PCO-syndroom bestaat vaak uit afvallen.
PCO-syndroom en chronische anovulie
Het Polycysteus-ovarium syndroom, het PCO-syndroom, is een syndroom waarbij er sprake is van een chronische anovulie. Anovulie wil zeggen dat er geen eisprong, een ovulatie, plaatsvindt. Er zijn verschillende oorzaken waarom iemand anovulie kan hebben zoals het PCO-syndroom, een androgeen (mannelijk hormoon) producerende tumor of een enzymstoornis in de bijniersteroidproductie. Verschijnselen die men vaak ziet bij vrouwen die chronische anovulie hebben zijn hirsutisme (vrouwen hebben een mannelijk haargroeipatroon) en overgewicht/obesitas. Cyclusstoornissen worden het meest veroorzaakt door het PCO-syndroom. Niet iedere vrouw met het PCO-syndroom hoeft de klassieke verschijnselen te hebben. Er zijn ook veel vrouwen die er maar in lichte mate last van hebben.
Klinische verschijnselen, symptomen van het PCO-syndroom
Vrouwen die het PCO-syndroom hebben, hebben vaak een versterkte haargroei die volgens het mannelijke beharingspatroon groeit. Men noemt dit hirsutisme. De oorzaak van hirsutisme is gelegen in een verhoogde androgeenconcentratie (androgenen zijn mannelijke hormonen in het bloed. Een andere oorzaak kan zijn dat de eindorganen overgevoelig zijn voor androgenen. Vrouwen met het PCO-syndroom hebben vaak ook last van overgewicht en acne. Bij aanvullend onderzoek worden bij vrouwen met het PCO-syndroom vaak vergrote ovaria gezien. Op de echo worden dan vergrote ovaria gezien met daarin kleine follikels en centraal veel stroma (soort bindweefsel). Andere symptomen zijn een matig verhoogd LH-halte (LH is het Luteiniserend Hormoon). Je ziet ook vaak een verhoging van enkele androgenen zoals testosteron, androsteendion en dihydroepiandrosteron.
Oorzaak van het PCO-syndroom
Bij een verhoogde LH-productie (wat bij het PCO-syndroom het geval is) worden thecacellen van vele kleine follikels aangezet tot de productie van androgenen. Deze androgenen worden omgezet in oestrogeen, dat daardoor continue verhoogd is i.p.v. cyclisch verhoogd. Hierdoor verandert de afgifte van FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) en LH. Er is geen normale follikelgroei meer mogelijk door de verstoorde FSH/LH-ratio. Hierdoor ontstaat een chronische anovulie.
Behandeling van het PCO-syndroom
Vrouwen met het PCO-syndroom en overgewicht zouden moeten afvallen. Vaak zie je dat na normaliseren van het lichaamsgewicht klachten verminderen en er een betere kans is op nomale follikelrijping en ovulatie. Wanneer vrouwen zwanger willen worden, kan er geprobeerd worden een follikel te later rijpen door toediening van FSH. Wanneer de belangrijkste klachten onregelmatige cyclus, acne of hirsutisme zijn. kan pil-gebruik een goede behandeling zijn.
Bronnen:
Obstetrie en gynaecologie, De voortplanting van de mens, dr. M,J, Heineman