Bij autonome neuropathie is het autonome deel van het zenuwstelsel beschadigd. Het zenuwstelsel bestaat uit het somatische deel en het autonome deel. Het somatische deel van het zenuwstelsel staat onder invloed van de wil. Het autonome zenuwstelsel daarentegen staat niet onder invloed van de wil. De belangrijkste oorzaak van autonome neuropathie is diabetes (suikerziekte). Er wordt dan ook wel gesproken over Diabetische Autonome Neuropathie (DAN). Andere oorzaken van autonome neuropathie zijn de Ziekte van Lyme, AIDS, een trauma, of langdurig alcoholmisbruik. De symptomen van autonome neuropathie zijn gevolgen van een disfunctie van het autonome zenuwstelsel.
Oorzaken van autonome neuropathie
De belangrijkste oorzaak van autonome neuropathie is diabetes mellitus (suikerziekte). Er wordt dan ook wel gesproken over Diabetische Autonome Neuropathie (DAN). Diabetes mellitus kan hoge bloedsuikerspiegels veroorzaken. Deze hoge bloedsuikerspiegels hebben een aantal nare effecten tot gevolg. Hoge bloedsuikerspiegels veroorzaakt ophoping van het voor de zenuwcel en –vezel schadelijke sorbitol. Ook kan een hoge bloedsuikerspiegel de aanmaak van vrije radicalen (en AGE) veroorzaken, die vervolgens bloedvat rondom de zenuw beschadigen. Doordat de zenuw onvoldoende bloed krijgt, kan deze beschadigen en afsterven. Andere oorzaken van autonome neuropathie zijn bepaalde medicijnen. Bijvoorbeeld medicijnen bij/tegen:
- Kanker
- Infecties
- Hart- en vaatziekten
- HIV/AIDS
- Cholesterolverlagers
- Alcoholverslaving (alcoholmisbruik)
- Medicijnen tegen epilepsie (anti-epileptica)
- Ziekte van Lyme
Ook alcoholmisbruik zelf en trauma kunnen autonome neuropathie veroorzaken.
Symptomen van autonome neuropathie
Het autonome zenuwstelsel heeft invloed op alle autonome functies van het lichaam. Deze autonome functies zijn onder andere de circulatie, de spijsvertering, de seksuele functie en de temperatuurregulatie. De symptomen van autonome neuropathie zijn dan ook een gevolg van disfunctie van de verschillende orgaanstelsels waar het autonome zenuwstelsel invloed op heeft. De symptomen van autonome neuropathie zijn, duizeligheid, flauwvallen, hartritmestoornissen, hoge hartslag in rust (tachycardie) en een lage hartslag bij inspanning veel, of juist weinig zweten, droge huid, slikklachten, verstoorde maaglediging, oprispingen, obstipatie of juist diarree, gewichtsverlies door een slechte vertering, incontinentie van urine en ontlasting, ongevoeligheid voor een lage bloedglucosespiegel (hypoglykemie) en erectiestoornissen of een droge vagina.
Behandeling van autonome neuropathie
Er bestaat tot op heden geen behandeling gericht op genezing en volledig herstel van autonome neuropathie. Dit komt omdat beschadigde zenuwcellen en –vezels slecht herstellen en eenmaal door de autonome neuropathie afgestorven zenuwcellen en –vezels niet worden vervangen. De behandeling van autonome neuropathie richt zich op het stabiliseren. Het doel is om de autonome neuropathie niet verder te laten verergeren. De behandeling richt zich bij autonome neuropathie veroorzaakt door diabetes mellitus op het normaliseren van de bloedglucosespiegel door leefstijladviezen (voeding en beweging) en een goede instelling van de medicatie.
Bronnen:
Nederlandse Diabetes Federatie, (2003), Richtlijn Diabetische Neuropathie
Hijdra, A., Koudstaal, P.J. and Roos, R.A.C. (2003), Neurologie, 3rd ed, Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen.