Minder compensatie met onbewerkte voedingsmiddelen

Als trouwe volger van zowerkthetlichaam weet je dat onbewerkte vezelrijke voedingsmiddelen zorgen voor een groter verzadigingsgevoel en minder honger. Ook weet je ongetwijfeld dat je langer een vol gevoel houdt en je calorie-inname in toom houdt als je je fruit en groente in zijn basisvorm consumeert in plaats van ze te vermalen, of te verpulveren tot sap, of ogenschijnlijke gezonde maar o zo verraderlijke smoothies. Tenslotte onthullen we je geen groot geheim als we je vertellen dat ultrabewerkte energiedichte voedingsmiddelen tot een grotere calorie-inname leiden dan onbewerkte voedingsmiddelen met een lage energiedichtheid. Probleem van deze inzichten is echter dat deze gebaseerd zijn op onderzoeken waarbij proefpersonen zijn bestudeerd in een laboratorium. Daardoor kunnen de sceptici onder ons nog steeds zeggen dat je helemaal niet kan zeggen wat een effect een voedingsinname die grotendeels bestaat uit onbewerkte voedingsmiddelen met een lage caloriedichtheid op de energie-inname bij mensen in het dagelijks leven heeft. Gelukkig hebben we goed nieuws voor de sceptici.

Eten in het dagelijks leven

In 2022 hebben namelijk Britse wetenschappers middels een voedingsdagboek van vier dagen de voedingsinname van meer dan 6000 volwassen Britten geïnventariseerd. Nadat de voedingsdagboekjes waren verzameld, startte de voedingsanalyse. De onderzoekers wilden niet alleen weten wat de totale calorie-inname van hun landgenoten was. De onderzoekers verdeelden de totale inname van voedingsmiddelen over 60 verschillende voedingscategorieën. Grofweg kunnen de categorieën verdeeld worden in:

  • onbewerkte versus bewerkte voedingsmiddelen, bijvoorbeeld gekookte aardappelen versus friet,
  • vetarme versus vette voedingsmiddelen, bijvoorbeeld mager vlees versus vet vlees,
  • vaste versus vloeibare voedingsmiddelen, bijvoorbeeld een appel versus appelsap en
  • alcohol

Resultaten

Het meest opmerkelijke van de analyse die Britten uitvoerden, was de zogenaamde compensatiecoefficiënt die per voedingscategorie werd berekend. We leggen uit wat het is. De compensatiecoefficiënt kon neutraal, negatief, of positief zijn.

Een neutrale compensatiecoefficiënt betekende dat wanneer 200 kcal van een bepaald voedingsmiddel werd gegeten dit leidde tot een 200 kcal lagere voedingsinname later op de dag. Netto heeft een neutrale compensatiecoefficiënt geen effect op de totale dagelijkse calorie-inname.

Een negatieve compensatiecoefficiënt betekent dat wanneer 200 kcal van een bepaald voedingsmiddel werd gegeten dit leidde tot meer dan een 200 kcal lagere voedingsinname later op de dag. Netto zorgt een negatieve compensatiecoefficiënt voor een lagere totale dagelijkse calorie-inname. Onbewerkte groente, fruit, producten met een lage energiedichtheid en vezelrijke voedingsmiddelen waren in het onderzoek typische producten die ervoor zorgden dat de totale dagelijkse calorie-inname afnam.

Een positieve compensatiecoefficiënt betekent dat wanneer 200 kcal van een bepaald voedingsmiddel werd gegeten dit niet leidde tot een 200 kcal lagere voedingsinname later op de dag en zelfs tot een extra calorie-inname later op de dag. Netto zorgt een positieve compensatiecoefficiënt van een voedingsmiddel voor een grotere totale dagelijkse calorie-inname. Vruchtensappen, suikerbevattende frisdrank, smoothies, margarine, boter, alcoholische dranken en sterk bewerkte energiedichte voedingsmiddelen zorgen voor een toename van de totale dagelijkse voedingsinname.

En dus….

Dit onderzoek bevestigt wat we eigenlijk al weten uit kortdurende onderzoeken die in laboratoria werden uitgevoerd. Een voeding bestaande uit vezelrijke voedingsmiddelen met een lage energiedichtheid zorgen voor een lagere dagelijkse calorie-inname, dan erg smakelijke voedingsmiddelen met een hoge energiedichtheid die ook nog eens makkelijk weg zijn te werken. En ook vaste voedingsmiddelen zorgen voor een lagere calorie-inname, dan vloeibare voedingsmiddelen.