Diabetes mellitus verhoogt het risico op vaatwandbeschadigingen. Door vaatwandbeschadigingen verandert de doorbloeding van de voet. Ook veroorzaakt vaatwandbeschadigingen beschadigingen van de zenuwen van de voeten. Het gevolg kan een diabetische voet zijn die uiteindelijk tot amputatie van de tenen, of zelfs de hele voet kan leiden. Het is daarom van essentieel belang dat de pati�nt met diabetes mellitus aandacht heeft voor een goede voetverzorging. Bij voetverzorging moet de patiënt met diabetes mellitus extra aandacht hebben voor wassen en verzorging, sokken en schoeisel en leefstijl. Verder moet de patient met diabetes mellitus de voeten regelmatig laten controleren en direct contact opnemen met de huisarts bij ontstekingen, blaren, wondjes en voetschimmel.
Waarom goed voor de voeten zorgen bij diabetes mellitus?
Diabetes mellitus verhoogt het risico vaatwandbeschadigingen. Door vaatwandbeschadigingen verandert de doorbloeding van de voet. Ook veroorzaakt vaatwandbeschadigingen beschadigingen van de zenuwen van de voeten. Op den duur kan hierdoor perifere neuropathie van de voet ontstaan. Perifere neuropathie zorgt ervoor dat fijne en grove tast, temperatuurszin en pijngevoel is veranderd en zelfs kan verdwijnen. Hierdoor worden beschadigingen en veranderingen aan de voet minder goed opgemerkt. Ook kan een slechte voetverzorging ervoor zorgen dat wondjes of andere beschadigingen sneller ontstaan en/of slechter genezen. Het gevolg kan een diabetische voet zijn die uiteindelijk tot amputatie van de tenen, of zelfs de hele voet kan leiden. Het is daarom van essentieel belang dat de patient met diabetes mellitus aandacht heeft voor een goede voetverzorging!
Tips voetverzorging bij diabetes mellitus
De tips bij voetverzorging bij diabetes mellitus kunnen worden onderverdeeld in wassen en verzorging, sokken en schoeisel en leefstijl. Voor elk van deze categorie�n worden tips gegeven.
Wassen en verzorging. Was de voeten dagelijks met lauw water en een klein beetje zeep. Controleer de temperatuur van het water met de elleboog. Droog de voeten op een deppende manier goed af. Door te hard af te drogen, kan de huid kapot worden gewreven. Controleer de voeten op blaren, wondjes en kloofjes. Smeer de voeten in met een zachte zalf, of baby-olie. Hierdoor droogt de huid minder snel uit. Knip de nagels recht af. Hierdoor wordt de kans op een ingegroeide nagel verkleind. Let goed op met warmte. Leg de voeten niet te dicht bij een warme kachel en ga leg geen warme kruik tegen de voeten. Door zenuwbeschadigingen door de neuropathie kan het voorkomen dat de patiënt niet voelt dat de kachel, of kruik veel te warm is en daardoor verbrandingen oploopt. Loop tenslotte nooit met blote voeten buiten.
Sokken en schoeisel. Voordat de sokken en schoenen worden aangetrokken, moeten de sokken en schoenen worden gecontroleerd. Controleer of er niets vreemds in de sokken en schoenen zit, zoals een steentje, punaise etc. Draag dagelijks schone katoenen of wollen sokken. Katoenen en wollen sokken ademen het beste en zorgen voor een goed afvoer van transpiratievocht. Wissel liefst dagelijks van schoeisel en draag kwalitatief goed passend schoeisel. Elke schoen verdeelt de druk van de voeten net wat anders. Door dagelijks van schoenen te wisselen, worden de verschillende delen van de voet net ontlast en belast. Zorg er tenslotte voor de diabetespatient niet de gehele dag staat.
Leefstijl. Een gezonde leefstijl is erg belangrijk bij diabetes mellitus. Een gezonde leefstijl verkleint de kans op het krijgen van zenuwbeschadigingen van de voet. Wanneer er echter zenuwbeschadigingen zijn, verkleint een gezonde leefstijl het risico op verergering van de zenuwbeschadigingen. Het is dus belangrijk dat de patiënt met diabetes mellitus voldoende beweegt. Voetgymnastiek heeft speciale aandacht bij de diabetespatient. Verder moet de diabetespatient gezond eten. Wanneer er sprake is van overgewicht moet de diabetespatient afvallen. Ook is stoppen met roken aan te raden.
Wat melden bij een voetcontrole bij diabetes mellitus?
Bij een goede voetverzorging is voetcontrole door een podotherapeut en/of pedicure van essentieel belang. Tijdens de voetcontrole is belangrijk dat de diabetespatient de volgende zaken meldt:
- Verandering van gevoel (warm, koud, tintelingen, doof gevoel), of ongevoeligheid van de voet en tenen
- Kleursveranderingen van de voet
- Nieuwe eeltplekken
- Wondje waar niets is van gevoeld
- Pijn bij wandelen die verdwijnt bij stilstaan. Dit kan duiden op etalagebenen
Neem verder direct contact op met de huisarts bij het ontdekken van blaren, ontstekingen en wondjes aan de voeten en/of tenen. Neem ook contact op met de huisarts wanneer sprake is van een voetschimmel.
Bronnen:
Communicatie en Patiëntenvoorlichting Onze lieve vrouw gasthuis Amsterdam (2009). Diabetes mellitus en voetverzorging