Een whiplash is een typisch acceleratie-deceleratie trauma. Een whiplash kan ontstaan na een kop-staart botsing waarbij het hoofd snel van voren naar achter beweegt. De spieren rondom de nek kunnen niet snel genoeg samentrekken, waardoor er veel spanning op de banden (ligamenten) van de nek komt. Hierdoor kunnen de ligamenten oprekken. Nekpijn staat in het begin op de voorgrond bij een whiplash. De behandeling van een whiplash kan actief of passief zijn.
Wat zijn oorzaken van whiplash?
Een whiplash is een typisch acceleratie-deceleratie trauma. Een kop-staart botsing is een veel voorkomende oorzaak van een whiplash, maar ook andere ongelukken waarbij het hoofd snel van voren naar achteren beweegt (duikongeluk, val van de fiets), kan een whiplash veroorzaken. Bij een whiplash kunnen de spieren rondom de nek niet snel genoeg het hoofd stabiliseren, waardoor de banden (ligamenten) rondom de nek opgerekt kunnen raken. Risicofactoren voor het ontwikkelen voor het ontwikkelen van een whiplash zijn:
- Verkeerd afgestelde hoofdsteun in de auto
- Een lichte (kleine massa) auto
- Vrouw zijn, vrouwen hebben een groter risico op het ontwikkelen van een whiplash, dan mannen.
- Aanrijding van achteren, geeft een groter risico op het ontwikkelen van een whiplash, dan een aanrijding van voren.
- Leeftijd, ouderen hebben een groter risico op het ontwikkelen van een whiplash
- Slechte conditie
Wat zijn symptomen van whiplash?
Symptomen van een whiplash zijn onder te verdelen in symptomen die op korte termijn optreden en symptomen die op lange termijn optreden. Symptomen die op korte termijn kunnen optreden zijn:
- Hoofdpijn
- Nekpijn en schouderpijn
- Vermoeidheid
- Tintelingen in de vingers
- Doof gevoel in nek en schouders
Symptomen die op korte termijn optreden kunnen ook pas na een aantal dagen (of zelfs weken) optreden. Op de lange termijn kunnen naast de bovenbeschreven symptomen ook vermoeidheid, emotionele labiliteit, depressie, slaapstoornissen, concentratieproblemen en geheugenproblemen optreden. Men spreekt van acute klachten over klachten die tot 3 weken na het ongeluk duren. Subacute klachten zijn klachten van 3 weken tot 3 maanden na het ongeluk en langdurige klachten zijn klachten die langer dan 3 maanden aanhouden.
Hoe verloopt de behandeling van whiplash?
De prognose van een whiplash is over het algemeen goed. 80% van de mensen die een whiplash doormaakt, geneest in relatief korte tijd. In de acute fase van een whiplash kan behandeling een actieve of een passieve behandeling betreffen. In een actieve behandeling komen oefentherapie, tractie en mobiliseren (technieken die door de fysiotherapeut worden gebruikt) aan bod. In een passieve behandeling staat rust en immobiliseren (mogelijk met nekkraag) op de voorgrond. Ook kan ultrageluid of electrostimulatie gebruikt worden in een passieve behandeling. Er lijkt weinig verschil in effectiviteit tussen de twee behandelvormen. Verder lijkt een injectie met corticosteroïden binnen 8 uur na een whiplashongeval de ziekteduur iets te beperken. Bij mensen die langdurig last blijven houden van klachten lijken phasic exercises effect te hebben. Pijnstillende injecties kunnen bij langdurige klachten pijnreductie geven. Injecties worden echter niet aangeraden.
Bronnen:
www.fysiotherapie-amsterdam.nl
www.fysiotherapiegroningen.nl
nl.wikipedia.org
www.whiplashstichting.nl
CBO (2008) Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van mensen met Whiplash Associated Disorder I / II