Lysosymen zijn afsnoeringen van het Golgi-apparaat. Eiwitten worden gemaakt in ribosomen op het ruw endoplasmatisch reticulum (RER) en verder bewerkt in het Golgi-apparaat tot specifieke afbraakenzymen. Lysozymen bewerkstelligen autofagie, heterofagie en apoptose. Peroxisomen bestaan uit een membraan die dezelfde structuur heeft als de celmembraan. Het celmembraan van het peroxisoom omhult een kern van waterstofperoxide. Peroxisomen spelen een belangrijke rol in het neutraliseren van giftige stoffen, zoals alcohol.
Bouw en functie van het lysozymen
Lysosymen zijn afsnoeringen van het Golgi-apparaat. Eiwitten worden gemaakt in ribosomen op het ruw endoplasmatisch reticulum (RER) en verder bewerkt in het Golgi-apparaat tot specifieke afbraakenzymen. Vanuit het Golgi-apparaat worden kleine blaasjes met deze afbraakenzymen afgesnoerd. Deze kleine blaasjes worden lysozymen genoemd. Lysozymen spelen een belangrijke rol in het afbreken (lyseren) van stoffen. Lysozymen kunnen beschadigde onderdelen van de cel zelf afbreken . Dit wordt autofagie genoemd. Ook kunnen de lysozymen stoffen buiten de cel afbreken. Dit wordt heterofagie genoemd. Zo kunnen schadelijke binnendringers, zoals bacteri�n worden gedood door de witte bloedcellen. Witte bloedcellen bevatten namelijk veel lysozymen. Tenslotte spelen lysozymen een belangrijke rol in de geprogrammeerde celdood (apoptose). Wanneer een cel zoveel schade heeft opgelopen, die niet meer te herstellen is, wordt de cel afgebroken. De cel ontvangt dan van de omgeving een signaal dat het meer lysozymen moet aanmaken. De lysozymen lossen breken vervolgens de cel af.
Bouw en functie van peroxisomen
Peroxisomen bestaan uit een membraan die dezelfde structuur heeft als de celmembraan van de cel. Peroxisomen worden niet gevormd in het Golgi-apparaat, maar door deling van zichzelf. Het celmembraan van het peroxisoom omhult een kern van waterstofperoxide. Waterstofperoxide is een stof die andere stoffen kan neutraliseren, maar is zelf ook giftig. Omdat waterstofperoxide giftig is, moet het omhult worden door een celmembraan. Naast waterstofperoxide bevat het peroxisoom ook stoffen die het waterstofperoxide neutraliseren. Peroxisomen spelen een belangrijke rol in het neutraliseren van giftige stoffen, zoals alcohol. De lever bevat bijvoorbeeld veel peroxisomen, omdat de lever een belangrijke rol speelt in het neutraliseren van giftige stoffen.
Bronnen:
JE. Hall, 2006, Pocket Companion to Textbook of Medical Physiology, Elsevier Inc
GA Thibodeau, Patton KT 2007, Anatomy & Physiology, Mosby/Elsevier
EN Marieb, Hoehn K 2007, Human Anatomy & Physiology, Pearson/Benjamin Cummings