In deel 4 van de wetenschapsalmanak beschreven we wat dierstudies en ex-vivo onderzoek zijn. Maar hoe brengen we verbanden in kaart tussen voeding, training en gezondheid bij groepen mensen in het echte leven? Dat kan met cross-sectionele studies.
In dit vijfde deel richten we ons dan ook op cross-sectionele studies, een onderzoeksmethode waarmee we momentopnamen maken van de relatie tussen twee variabalen bij vaak een grote populatie. Deze studies hebben bijvoorbeeld laten zien dat sporters die creatine-monohydraat gebruiken minder vaak geblesseerd zijn, dan sporters die geen creatine-monohydraat gebruiken. Ook is gebleken dat een hogere inname van verzadigd vet samenhangt met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Belangrijk om te weten: cross-sectionele studies kunnen geen oorzaak-gevolgrelaties vaststellen. Ze laten verbanden zien, maar niet of de ene factor de andere veroorzaakt. Toch vormen ze een onmisbare eerste stap in het begrijpen van trends en het ontwikkelen van vervolgonderzoek.
Wat zijn cross-sectionele studies?
Cross-sectionele studies zijn als een momentopname: ze geven een beeld van een bepaalde situatie op één specifiek moment in de tijd. Stel je voor dat je bij een grote groep mensen hun lichaamsvetpercentage, spierkracht en uithoudingsvermogen meet, en dit combineert met informatie over hun trainingsprogramma of voedingspatroon. Je onderzoekt alles op één moment, zonder de deelnemers over een langere periode te volgen.
Bijvoorbeeld, je kunt de relatie onderzoeken tussen het aantal workouts per week en de spierkracht en uithoudingsvermogen van mensen. Uit zo’n studie zou kunnen blijken dat mensen die de gym drie keer per week bezoeken sterker en fitter zijn, dan mensen die minder vaak trainen. Cross-sectionele studies kunnen verbanden blootleggen, maar ze kunnen niet vaststellen of de ene factor de andere direct veroorzaakt. Het ligt voor de hand te denken dat vaker trainen tot een meer spierkracht en fitheid leidt, maar het kan ook zijn dat mensen die sterk en fit zijn het leuk vinden om vaak te trainen.
Wat zijn de voordelen en nadelen van cross-sectionele studies?
Een groot voordeel van cross-sectionele studies is dat ze ons de mogelijkheid bieden om snel inzicht te krijgen in verbanden tussen voeding, training en gezondheid. Je kunt bijvoorbeeld onderzoeken of mensen die regelmatig krachttraining doen een hoger percentage spiermassa hebben, of dat personen met een hoge inname van verzadigd vet gemiddeld hogere cholesterolwaarden hebben. Omdat je alles in één keer meet, kun je eenvoudig data verzamelen van grote groepen mensen, zoals sporters, ouderen of mensen met een specifieke leefstijl.
Enkele voorbeelden:
- Door bij sporters de handknijpkracht te meten en dit te koppelen aan hun trainingsschema, kan een cross-sectionele studie aantonen dat sporters die intensieve krachttraining doen, sterker zijn dan degenen die minder intensief trainen.
- Een studie kan laten zien dat mensen die dagelijks trainen een lagere bloeddruk hebben dan mensen die minder actief zijn.
- Je kunt meten of atleten die een die creatine-monohydraat gebruiken, ook meer spiermassa hebben.
Het nadeel? Hoewel je verbanden kunt ontdekken, kun je geen oorzaak-gevolgrelaties vaststellen. Als een studie bijvoorbeeld laat zien dat mensen met een hoge spiermassa vaak ook een laag vetpercentage hebben, kun je niet zeker zeggen dat de spiermassa de oorzaak is. Misschien zijn er andere factoren, zoals aanleg of voeding, die een rol spelen. Cross-sectionele studies bieden waardevolle inzichten en helpen ons trends en hypotheses te ontdekken, maar ze laten open wat de precieze oorzaken zijn van de waargenomen verbanden. Daarnaast kunnen twee variabelen sterk met elkaar samenhangen, zonder dat er een oorzakelijk verband is tussen de variabelen. Zo is er bijvoorbeeld een sterk verband tussen het aantal ijsjesverkopen en verdrinkingsdoden, terwijl iedereen op zijn weightlifting-schoenen wel aanvoelt dat totaal geen oorzakelijk verband is tussen de twee variabelen.
Wil je fit worden zonder fratsen. Bestel dan Fit zonder fratsen hier. Of klik op het boek hieronder:
