Als je aan serieuze ijzervreters voorlegt wat een belangrijk doel is van een kracht- en fitnesstraining dan is het je testosteron-, groeihormoon- en IGF-productie (Insulin Like Growth Factor) een flinke boost geven. Aangezien deze hormonen sterke anabole eigenschappen hebben, is het logisch te denken dat een tijdelijke stijging van deze anabole hormonen je spiergroei stimuleren. Deze hormonen zijn inderdaad ook belangrijk voor spiergroei aangezien ze de spiereiwitopbouw stimuleren en spierafbraak remmen. Het verschil in testosteronspiegels verklaart ook in grote mate het verschil in spiermassa tussen ongetrainde mannen en vrouwen. Mannen maken ongeveer 10 tot 20 keer meer testosteron aan dan vrouwen. Toch kunnen ook vrouwen behoorlijk wat spiermassa kweken. Ook krijg je grotere spieren als je geen basisoefeningen doet, terwijl deze basisoefeningen erom bekend staan de productie van anabole hormonen tijdelijk flink te stimuleren. Daarnaast hebben zelfs farmaceutisch ondersteunde bodybuilders spiergroepen die hardnekkig achterblijven. Anabole hormonen zijn dus een deel van de verklaring dat spieren groeien, maar niet de hele verklaring. Of spieren wel, of niet groeien na een trainingsprikkel is meer afhankelijk van het aantal actieve satellietcellen in een spier en de mate waarin een spier gevoelig is voor anabole hormonen.
Wat zijn satellietcellen?
Satellietcellen kunnen beschouwd worden als slapende spiercelkernen die wakker worden als spieren meer spiervezels willen aanleggen. Bestaande spiercellen kunnen maar een bepaalde hoeveelheid spiervezels aanleggen. Wanneer nog meer spiervezels aangemaakt moeten worden, dan zorgen de satellietcellen daarvoor. Maar satellietcellen moeten wel geactiveerd worden, voordat ze meer spiervezels aanleggen. Satellietcellen die makkelijk geactiveerd worden, starten makkelijker met de aanmaak van nieuwe spiervezels om zo de spier dikker en sterker te maken. Satellietcellen worden onder andere geactiveerd door extreem hoge testosteronspiegels zoals die bij farmaceutisch ondersteunde sporters (krachtsporters, bodybuilders en fitnessers die anabole steroïden slikken en/of spuiten) te zien zijn.
Satellietcellen worden echter ook geactiveerd door groeifactoren die de spier zelf aanmaakt als deze direct wordt geprikkeld door spiercontracties te moeten maken. Deze groeifactoren die de spiercel zelf maakt worden myokinen, of muscle growth factors (MFG) genoemd. Een bepaald type IGF wordt zo ook door de spiercel zelf gemaakt.
Spieren groeien zonder hogere spiegels van anabole hormonen
Chronisch hoge testosteronspiegels en groeihormoonspiegels stimuleren inderdaad de spiergroei aanzienlijk. Dat maakt het duidelijke verschil in hoeveelheid spiermassa tussen mannen en vrouwen en tussen sporters die wel, of geen anabole steroïden en groeihornoon gebruiken.
Toch zijn de tijdelijk hoge testosteronspiegels en groeihormoonspiegels die na een krachttraining met basisoefeningen worden gezien onnodig voor aanzienlijke spiergroei.
Zo blijkt uit een onderzoek van 2009 dat de tijdelijke verhoging van anabole hormoonspiegels van het bloed geen enkele invloed te hebben op de toename van spiergroei en spierkracht van de biceps.
Ook is duidelijk dat ook zonder aanzienlijke stijging van anabole hormoonspiegels spieren flink kunnen groeien. Uit een onderzoek van 2015 blijkt dat isolatie-oefeningen de spiergroei van de biceps flink kunnen stimuleren. Basisoefeningen moet je dus niet doen om de anabole hormoonspiegels te verhogen, maar omdat je met deze oefeningen veel spiergroepen gelijktijdig activeert en met zware gewichten kunt trainen, waardoor de mechanische belasting (een belangrijke groeiprikkel) van spieren maximaal kan worden geactiveerd.
Spieren worden gevoeliger voor anabole hormonen
Op spiercellen komen receptoren voor die onder andere reageren op testosteron en groeihormoon. Wanneer testosteron en groeihormoon op deze receptoren hechten, kan spiergroei en spierherstel worden gestart. Echter niet elke receptor is even gevoelig voor testosteron en groeihormoon. Er zijn zelfs ziekten bekend waarbij de receptoren van de cel ongevoelig zijn voor testosteron en groeihormoon. Er is dan voldoende testosteron en groeihormoon aanwezig, maar de spiercel reageert niet op deze spiegels. .
Ook bij gezonde mannen en vrouwen kunnen er verschillen worden gevonden in de gevoeligheid van een spiercel voor testosteron en groeihormoon. Door krachttraining en afvallen neemt deze hormoongevoeligheid doorgaans toe en dit verklaart eveneens dat met relatief lage anabole hormoonspiegels toch aanzienlijke spiergroei kan plaatsvinden.
Dat met lage testosteronspiegels toch aanzienlijke spiergroei kan plaatsvinden is goed nieuws voor de ouder wordende krachtsporter en vrouwen.
