Het basaalcelcarinoom van de huid is een vorm van huidkanker. Het is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Het plaveiselcelcarcinoom van de huid komt minder vaak voor en het melanoom komt nog minder vaak voor. Een basaalcelcarcinoom ontstaat uit de basale cellen van de huid, van de epidermis of van de haarfollikel. Het basaalcelcarcinoom van de huid is meestal goed te herkennen door zijn typische kenmerken.
Het basaalcelcarcinoom
van alle vormen van huidkanker komt het basaalcelcarcinoom het meeste voor. Van het basaalcelcarcinoom is geen premaligne vorm bekend, zoals bij het plaveiselcelcarcinoom en het melanoom wel het geval is. Namelijk bij het plaveiselcelcarcinoom aktinische keratose en bij het melanoom een dysplastisch naevus.
Het basaalcelcarcinoom van de huid is een maligniteit die zelden uitzaait. De kans op uitzaaiing van een basaalcelcarcinoom is ongeveer 0,03%. Metastasering is dus meestal niet het geval bij een basaalcelcarcinoom maar de tumor zelf kan wel infiltratief gaan groeien waardoor het voor destructie (vernietiging) van de omliggende weefsels kan zorgen.
Risicofactoren basaalcelcarcinoom van de huid
Er zijn verschillende risicofactoren op te noemen voor het ontstaan van een basaalcelcarccinoom van de huid. Hieronder volgt een overzicht:
- Jarenlange zonepositie geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
- Oude röntgenlittekens geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
- Het gebruik van arseen voor meerdere jaren geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
- Een hogere leeftijd geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
- Het mannelijke geslacht geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
- Een lichter huidtype geeft een hoger risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom
Een basaalcelcarcinoom wordt meestal pas gezien bij een leeftijd boven de 40 jaar. Wanneer men een basaalcelcarcinoom ontwikkelt, ontstaat deze gemiddeld op 60-jarige leeftijd. Een basaalcelcarcinoom van de huid kan ook ontstaan op basis van genetische aanleg.
Hoe ziet een basaalcelcarcinoom van de huid eruit?
Een basaalcelcarcinoom is vaak goed herkenbaar omdat hij vaak wat typische kenmerken heeft. Een typisch kenmerk is het glanzend parelmoerrandje. Verder zie je ook vaak fijne teleangiëctasieën. Er zijn verschillende klinische uitingsvormen van het basaalcelcarcinoom:
- Het nodulair basaalcelcarcinoom; dit is een 0,5-1 cm grote huidskleurige tumor met vaak het glanzend parelmoerrandje en de teleangiëctasieën
- Ulcus rodens; dit is een sterk ulcerende kleine nodus
- Scleroserend basaalcelcarcinoom; deze vorm vormt een sclerotisch, littekenachtig stroma met sterk infiltratieve groei
- Superficiaal basaalcelcarcinoom; deze vorm groeit zeer oppervlakkig
De behandeling van basaalcelcarcinoom van de huid
Hoe een basaalcelcarcinoom behandeld wordt is afhankelijk van verschillende factoren zoals de groeiwijze, de lokalisatie en differentiatie. Er zijn verschillende behandelingsopties zoals excisie, cryotherapie, bestraling of curettage.
Een andere vorm van behandelen is ook nog PDT (photodynamischetherapie). Hierbij wordt er een foto-sensitieve stof, 5-ALA, op de aangedane plek aangebracht. Dit middel moet ongeveer 6 uur inwerken waarna de plek met gewoon zichtbaar licht wordt beschenen. Door de foto-sensitieve stof treedt er een selectieve destructie op van snel delende cellen. Dit zorgt er voor dat alleen de cellen van het basaalcelcarcinoom aangepakt worden.
Bronnen:
JH Sillevis Smitt, van Everdingen, JJE, Starink, ThM, de Haan, M, Dermatovenereologie voor de eerste lijn (2004), Bohn Stafleu van Loghum, Houten