Spataderen, iedereen heeft er wel eens van gehoord. Een ander woord voor spataderen is varices of varicose. Spataderen zijn een aandoening van de venen. De venen zijn bij spataderen uitgezet en meestal verlopen ze gekronkeld. Wanneer iemand spataderen heeft, kan er ook sprake zijn van veneuze insufficiëntie. Het hebben van spataderen komt vaak in families voor. Het hebben van spataderen komt veel meer voor bij vrouwen, dan bij mannen.
Varicose (spatader)
Zoals hierboven al vermeld zijn varices een aandoening van de venen (aders). Al de venen in het lichaam vormen samen het veneuze systeem. Dit systeem bestaat uit een dieper gelegen gedeelte en een gedeelte wat meer aan de oppervlakte ligt. Dit dieper gelegen en oppervlakkiger gelegen gedeelte is met elkaar verbonden via de vv. perforantes (een soort ader). In de venen zitten kleppen, deze kleppen hebben als doel de bloedstroom tegen te houden die anders terug zou lopen naar beneden. Wanneer iemand spataderen heeft, is er sprake van lekkende kleppen. De kleppen in de venen functioneren niet goed meer waardoor het bloed in de venen terug naar beneden kan stromen. Hierdoor ontstaat er een verhoogde druk in de venen die er voor zorgt dat het bloed uit de venen niet meer goed afgevoerd kan worden.
Mensen met spataderen hoeven hier niet veel last van te hebben. Mensen kunnen klachten hebben die weinig specifiek zijn voor spataderen. Je kunt denken aan moeheid, een gespannen gevoel in de voeten of in de kuiten en rusteloze benen. Het is dan ook zo dat spataderen alleen behandeld hoeven te worden, als iemand er klachten van ondervindt. Mensen laten zich ook behandelen wanneer ze geen klachten hebben, spataderen lelijk vinden. Ze laten zich behandelen om cosmetische redenen.
Cijfers van varices (hoe vaak komen spataderen voor?)
De incidentie (aantal nieuwe gevallen van een ziekte) van spataderen bij mannen is veel lager dan die bij vrouwen. Bij mannen is de incidentie ongeveer 3 per 1000 per jaar. Bij vrouwen ligt de incidentie ongeveer op 10 per 1000 vrouwen per jaar. Hoe ouder men is, hoe meer het hebben van spataderen voorkomt. Bij bejaarde mannen komt het hebben van spataderen bij ongeveer 12% tot 15% voor. Bij bejaarde vrouwen komt het hebben van spataderen bij ongeveer 30% voor.
Risicofactoren voor het krijgen van spataderen
Er zijn bepaalde risicofactoren voor het krijgen van spataderen. Zo heb je een verhoogd risico wanneer je een erfelijke familiaire aanleg hebt voor het krijgen van spataderen. Een hogere leeftijd is een risicofactor en hormonale invloeden zijn van belang. Vrouwen met spataderen ontwikkelen deze ook vaak na een zwangerschap.
Bronnen:
JH Sillevis Smitt, van Everdingen, JJE, Starink, ThM, de Haan, M, Dermatovenereologie voor de eerste lijn (2004), Bohn Stafleu van Loghum, Houten