Slikklachten en passageklachten zijn vervelende klachten omdat men hier vaak veel hinder van kan ondervinden met het innemen van vast voedsel en in sommige gevallen zelfs bij het innemen van vloeibaar voedsel. Er zijn verschillende oorzaken te noemen van slik- en passage klachten. Een ernstige oorzaak van slik- en passageklachten kan keelkanker zijn. Het is daarom belangrijk de oorzaak te achterhalen. Dit artikel geeft een kort overzicht van mogelijke oorzaken van slik- en passageklachten.
Slikklachten
Hieronder staat een overzicht van mogelijke oorzaken van slikklachten:
• Neuromusculaire afwijkingen, een voorbeeld hiervan is myastenia gravis.
• Verminderde speekselsecretie, dit kun je onder andere zien bij het syndroom van Sjögren.
• Obstructie; een obstructie kan meerdere oorzaken hebben. Een ernstige oorzaak is een tumor, bijvoorbeeld keelkanker. Andere oorzaken van een obstructie kunnen zijn: een infectie, een abces, een struma, een spasme, een strictuur, een corpus alienum of een divertikel.
• Motiliteitsstoornis, dit wil zeggen dat de er een stoornis is in de beweging van de slokdarm, dit kun je bijvoorbeeld zien bij achalasie en sclerodermie.
• Ontsteking, bijvoorbeeld een candidiasis of een oesophagitis.
• Fistel, deze kan aangeboren zijn (congenitaal) of bijvoorbeeld ontstaan bij een tumor.
• Neurogeen, je kunt slikklachten zien na o.a. een CVA of bij een hersenstamlaesie.
• Extraluminaal, dit wil zeggen dat er van buitenaf iets de slokdarm dichtdrukt, je kunt bijvoorbeeld denken aan compressie door een tumor uit het mediastinum, retrosternaal (achter het borstbeen), of van de schildklier.
• Psychogeen
• Zenker’s divertikel
• Ziekte van Parkinson
• Thyreoïdie (hypo- en hyperthyreoïditis)
• Hoestklachten
• Pijn op de borst
• ALS (Amyotrofe laterale sclerose)
Passageklachten
Passageklachten kunnen betrekking hebben op het eten van vast voedsel of op het eten van vloeibaar voedsel of op beide.
Hieronder staat een overzicht van passageklachten onderverdeelt naar passageklachten bij vast en bij vloeibaar voedsel:
Oorzaken passageklachten bij vast voedsel:
• Maligniteit (kanker)
• Complicatie van een peptisch ulcer, er kan dan een peptisch strictuur ontstaan
• Complicatie van een refluxoesofagitis, ook wel een Barret’s oesofagus genoemd
Oorzaken passageklachten bij vloeibaar voedsel:
• Motoriekstoornissen
• Gestoorde antro-duodenale motiliteit
Bijvoorbeeld kun je dit zien bij achalasie, de onderste slokdarmsfincter gaat dan niet open bij het slikken terwijl vast voedsel er wel door heen zakt omdat dat genoeg gewicht heeft.
Slik- en passageklachten hangen in de praktijk vaak samen en komen vaak beide voor bij een bepaalde aandoening.
Bronnen:
E. Rubin, Farber, JL, Pathology (2007), Lippincott-Raven, Philadelphia, New York
H. de Vries, de Jongh, TOH, Grundmeijer, HGLM, Diagnostiek van alledaagse klachten (2011), Bohn Stafleu van Lofhum, houten
EH van de Lisdonk, van den Bosch, WJHM, Lagro-Janssen, ALM, Ziekten in de huisartspraktijk (2008), Elsevier gezondheidszorg, Maarssen