Een gezonde, verantwoorde voeding levert de vitamines die we nodig hebben. Vitamines zijn worden meestal niet door het lichaam zelf gemaakt (uitzondering is vitamine D) en zijn nodig om belangrijke levensprocessen goed te laten verlopen. Bij de vitamines kunnen we de wateroplosbare vitamines en wateroplosbare vitamines onderscheiden. De manier waarop de water- en vetoplosbare vitamines van elkaar worden opgenomen (geabsorbeerd) verschilt van elkaar. De meeste vitamines worden geabsorbeerd in de dunne darm. Vitamines die door de bacteriën in de dikke darm (colon) worden gemaakt, worden ook in de dikke darm opgenomen.
Opname van vitamines uit de voeding
Een goede voeding levert de vitamines die we nodig hebben. Het spijsverteringsstelsel neemt deze vitamines uit de voedselbrij op. De vitamines die door de voeding worden geleverd, worden opgenomen (geabsorbeerd) door de dunne darm. Bij de vitamines kan er onderscheid worden gemaakt tussen de wateroplosbare (vitamines van het B-complex en vitamine C) en de vetoplosbare (vitamines A, D. E en K) vitamines. De manier waarop de wateroplosbare en vetoplosbare vitamines worden opgenomen, verschilt. De manier waarop vitamine B12 (een wateroplosbaar vitamine) wordt opgenomen, verschilt weer van de manier waarop de meeste wateroplosbare vitamines worden opgenomen. Eerst wordt beschreven hoe de wateroplosbare vitamines worden opgenomen in de dunne darm. Vervolgens wordt beschreven hoe de vetoplosbare vitamines worden opgenomen. De opname van vitamine B12 door de dunne darm wordt apart beschreven.
Opname van wateroplosbare vitamines door de dunne darm
De wateroplosbare vitamines worden middels diffusie, passief en actief transport opgenomen door de dunne darm. Bij het passieve en actieve transport zijn er bepaalde transporters in de darmcellen die een bepaald soort wateroplosbaar vitamine opnemen.
Opname van vetoplosbare vitamines door de dunne darm
De vetoplosbare vitamines zijn zoals de naam al zegt opgelost in het voedingsvet. Het vet in de voedselbrij wordt in de dunne darm verpakt in micellen en opgenomen door de darmcellen. In deze micellen bevinden zich ook de vetoplosbare vitamines. Wanneer de micellen met het vet worden opgenomen, worden ook de vetoplosbare vitamines opgenomen.
Opname van vitamine B12 (cobalamine) door de dunne darm
Vitamine B12 kan niet zonder eerdere bewerking worden opgenomen. Vitamine B12 moet eerst gebonden worden aan intrinsieke factor. Intrinsieke factor wordt gemaakt door de maag. Vervolgens bindt intrinsieke factor aan vitamine B12 waardoor er een complex ontstaat. Het vitamine B12-intrinsieke factor-complex bindt aan bepaalde receptoren in het laatste deel van de dunne darm (ileum). In het ileum wordt het vitamine B12-intrinsieke factor-complex middels endocytose opgenomen.
Opname van vitamines geproduceerd door de darmbacteriën van de dikke darm
De darmbacteriën van de dikke darm (colon) produceren vitamine K en enkele B-vitamines. Deze vitamines worden op dezelfde wijze als hierboven beschreven voor de wateroplosbare en vetoplosbare vitamines door de dikke darm opgenomen.
Bronnen:
JE. Hall, 2013, Pocket Companion to Textbook of Medical Physiology, Elsevier Inc
GA Thibodeau, Patton KT 2012, Anatomy & Physiology, Mosby/Elsevier
EN Marieb, Hoehn K 2012, Human Anatomy & Physiology, Pearson/Benjamin Cummings