Infecties van de bovenste luchtwegen komen veel voor. Ze beginnen meestal met neusverkoudheid of rhinitis en breiden zich vaak uit naar het lymfeweefsel, het middenoor, de neusbijholten of de lagere luchtwegen. Zoals we allemaal wel meegemaakt hebben, gaan ze vaak gepaard met algemene symptomen zoals koorts, hangerigheid, hoofdpijn, verminderde eetlust en soms buikpijn en braken. Dit artikel gaat over de verschillende soorten infecties van de bovenste luchtwegen.
Tonsillitis, faryngitis (ontstoken amandelen en keelontsteking)
Naast rhinitis behoren deze aandoeningen tot de meest voorkomende infecties van de bovenste luchtwegen. De oorzaak is meestal een virale infectie. Er bevinden zich lokale ontstekingen in de keel die pijn veroorzaken en bij faryngitis (keelontsteking) ook heesheid en slikklachten kunnen geven. Men heeft meestal pijn in de keel bij het slikken.
Rhinitis, adenoïtis
Rhinitis (neusverkoudheid) is de luchtweginfectie die het meeste voorkomend. Door de prikkeling van het neusslijmvlies niest de patiënt veel en heeft hij last van een jeukende neus. Als je het neussecreet zou onderzoeken zou je zien dat er veel zitten veel eosinofiele cellen in zitten. Adenoïtis is een infectie van de bovenste luchtwegen die veel voor komt bij jonge kinderen. De diagnose kan worden gesteld door een spatel tegen achterste larynxwand aan te drukken, bij een kokhalsbeweging die dan optreed, ziet men pus langs de achterste farynxwand lopen. Dit is typerend voor adenoïtis.
Sinusitis maxillaris
Niet-specifieke verschijnselen zoals neusverkoudheid, hangerigheid en soms subfebriele temperatuur (lichte verhoging) komen het meeste voor bij mensen met sinusitis (voorhoofdsholteontsteking). Verder zie je vaak hoofdpijn. Bij een ernstige acute sinusitis kun je ook lokale verschijnselen zien, zoals oedeem van het neusslijmvlies en soms van de huid.
Otitis media (oorontsteking)
Oorontsteking ontstaat door een opstijgende infectie via de buis van Eustachii vanuit de neus. Het is een vaak optredende infectie van de bovenste luchtwegen. Pijn wordt veroorzaakt door stase van het ontstekingsexudaat en het daardoor uitpuilen van het trommelvlies. Een loopoor kan ontstaan doordat de infectie naar buiten doorbreekt in combinatie met perforatie van het trommelvlies. Otitis media kan erg pijnlijk zijn. Jonge kinderen die het hebben, huilen vaak veel.
Behalve infecties van de bovenste luchtwegen heb je ook infecties van de lagere luchtwegen. Bronchitis is hier een voorbeeld van. Het komt het vaakst voor in de herfst en de winter en je ziet het iets vaker bij jongens dan bij meisjes. Een ander voorbeeld is een acute bronchiolitis. Deze treedt vaak op in het najaar en het begin van de winter. Voornamelijk de perifere luchtwegen zijn aangedaan. Een pneumonie of een longontsteking is ook een infectie van de lagere luchtwegen. Het is een ontsteking van het longparenchym, met als gevolg het ontstaan van exsudaat (uittredend vocht) en infiltraat. Er is hierbij kans op abcesvorming (necrose) en pleuritis (ontsteking van de longvliezen). Als laatste is pleuritis ook nog en voorbeeld van een lagere luchtweginfectie, hierbij is er sprake van vochtophoping tussen de longen.
Bronnen:
E. Rubin, Farber, JL, Pathology (2007), Lippincott-Raven, Philadelphia, New York
H. de Vries, de Jongh, TOH, Grundmeijer, HGLM, Diagnostiek van alledaagse klachten (2011), Bohn Stafleu van Lofhum, houten
EH van de Lisdonk, van den Bosch, WJHM, Lagro-Janssen, ALM, Ziekten in de huisartspraktijk (2008), Elsevier gezondheidszorg, Maarssen