Divertikels zijn uitstulpingen in de darm. Deze uitstulpingen richten zich naar buiten, dus richting de buikwand. Divertikels komen meestal voor in de dikke darm (colon) en dan vooral het laatste gedeelte van de dikke darm. Divertikels kunnen echter ook voorkomen in de slokdarm en dunne darm. Divertikels zijn volkomen onschuldig. In de uitstulpingen van de darm kan echter ontlasting achter blijven, waardoor hier ontstekingen van de darm voor kunnen komen. Dit wordt diverticulitis genoemd. Diverticulitis kan echter wel gevaarlijk zijn, omdat het bloedverlies en zelfs een darmperforatie kan veroorzaken.
Oorzaak van divertikels en diverticulitis
Divertikels zijn een onschuldige aandoening. Diverticulitis kan echter wel gevaarlijk zijn, omdat diverticulitis een darmperforatie tot gevolg kan hebben. Er is nog geen duidelijke oorzaak van divertikels bekend. Er wordt gedacht dat divertikels ontstaan op zwakke plekken in de wand van de darm. Deze zwakke plekken kunnen gaan uitstulpen. Deze zwakke plekken kunnen ontstaan wanneer de druk in de darm toeneemt. De druk in de darm kan toenemen door harde en droge ontlasting (verstopping, obstipatie). Diverticulitis ontstaat wanneer er ontlasting achterblijft in de divertikels. Hierdoor kunnen de divertikels ontstoken raken. Harde droge ontlasting (verstopping, obstipatie) blijft makkelijker achter in de divertikels en kan diverticulitis veroorzaken.
Symptomen van divertikels en diverticulitis
Divertikels hebben meestal geen symptomen. Soms kan er echter wat vage buikpijn en buikkrampen (linksonder in de buik), bloed bij de ontlasting en slijm uit de anus voorkomen. Bij diverticulitis ontstaan dezelfde klachten, maar deze klachten zijn veel heviger. Daarnaast zijn koorts, een harde opgezette buik, misselijkheid en braken, diarree of juist verstopping veelvoorkomende symptomen van divericulitis. Bloedverlies bij diverticulitis is een gevolg van een gebarsten bloedvat in het divertikel. Mensen die bloedverdunners (anti-coagulantie) gebruiken en divertikels/diverticulitis hebben, moeten waakzaam zijn op mogelijk bloedverlies. Diverticulitis kan eveneens een darmperforatie veroorzaken. Bij een darmperforatie komt er ontlasting in contact met het buikvlies (perotineum), wat vervolgens ontstoken kan raken. Dit wordt een peritonitis, of buikvliesontsteking genoemd. De diagnose divertikels kan de arts stellen op basis van kijkonderzoek, röntgenonderzoek in combinatie met een contrastmiddel (barium). Wanneer de arts echter denkt dat er sprake is van ernstige diverticulitis en de kans op een darmperforatie bestaat, dan zal een CT-scan ingezet worden.
Behandeling van divertikels en diverticulitis
De behandeling van divertikels bestaat uit een aantal leefstijlregels. Bij divertikels is het belangrijk dat de voeding veel vezels (groente, fruit, volkoren producten) en vocht bevat, om de darmwerking te optimaliseren. Ook is veel lichaamsbeweging belangrijk voor een goede darmwerking. Bij diverticulitis mag de pati�nt de eerste paar dagen alleen vloeibaar voedsel gebruiken. Daarnaast worden vaak pijnstillers en antibiotica gegeven. Ook worden medicijnen gegeven om de stoelgang te vergemakkelijken. Wanneer de kans op een darmperforatie bestaat, is ziekenhuisopname noodzakelijk. Wanneer de kans op een darmperforatie zeer groot is, of er is al een darmperforatie en/of buikvliesontsteking opgetreden, dan kan een tijdelijke stoma noodzakelijk zijn. Om een stoma aan te leggen, is een operatie nodig.
Bronnen:
Ramona Browder Lazenby, (2011) Handbook of Pathophysioloogy, Wolters Kluwer