Colitis Ulcerosa is een chronische ontsteking van de dikke darm. Gaat met zweren gepaard. Samen met de Ziekte van Crohn tot Irritable Bowel Diseases (IBD). Colitis Ulcerosa begint met een ontsteking van de slijmvliezen van de endeldarm. Colitis Ulcerosa kan zich langzaam uitbreiden over de gehele dikke darm. In tegenstelling tot de Ziekte van Crohn blijft de ontsteking bij Colitis Ulcerosa beperkt tot de dikke darm (colon). Het beloop van Colitis Ulcerosa kan mild zijn, maar kan ook ernstig zijn. Vaak worden rustige periodes afgewisseld met opvlammingen (excacerbaties). Bloedige diarree vermengd met slijm is een symptoom wat zowel voorkomt in de rustige perioden, als ernstige perioden. Voor het stellen van de diagnose kunnen maanden verstrijken. De behandeling van Colitis Ulcerosa bestaat met name uit medicijnen en leefstijladviezen. Soms kan echter een operatie noodzakelijk zijn.
Oorzaak van Colitis Ulcerosa
De oorzaak van Colitis Ulcerosa is tot op heden onbekend. Wel lijken er factoren een belangrijke rol te spelen in het ontstaan van de ziekte.
- Darmflora, de darmflora van de dikke darm kan verstoord zijn, waardoor de ziekte sneller tot uiting komt. Behandeling met pre- en probiotica kan de symptomen verminderen.
- Functie epitheelcellen. Er lijken aanwijzingen dat bij Colitis Ulcerosa de functie van de epitheelcellen van de dikke darm verstoord lijkt te zijn. Zo lijken er aanwijzingen dat de energiestofwisseling van de epitheelcellen verstoord lijkt te zijn en dat de darmcellen makkelijker doorlaatbaar zijn voor schadelijke stoffen. Ook lijkt de afweer tegen schadelijke stoffen minder te zijn.
- Voeding
- Erfelijkheid. Wanneer een van de ouders Colitis Ulcerosa heeft, is de kans groter dat de kinderen ook de ziekte krijgen
- Appendectomie. Het operatief verwijderen van de blinde darm vergroot de kans op het krijgen van Colitis Ulcerosa.
- Stress. Stress vergroot de kans op het krijgen van Colitis Ulcerosa.
Diagnose Colitis Ulcerosa en symptomen van Colitis Ulcerosa
Colitis Ulcerosa kent een aantal symptomen. De arts zal naar deze symptomen vragen in de anamnese. Het stellen van de diagnose Colitis Ulcerosa kan echter enkele maanden duren. De diagnose wordt gesteld op basis van de anamnese, lichamelijk onderzoek, laboratoriumonderzoek en beeldvormende technieken. Ook kan Colitis Ulcerosa ernstige complicaties tot gevolg hebben. Elk van deze punten wordt kort toegelicht.
Symptomen van Colitis Ulcerosa
- Diarree met bloed, pus en slijm
- Ernstige diarree
- Zeer stinkende ontlasting
- Koorts
- Gewichtsverlies
- Buikpijn die toeneemt met de ernst van de ziekte
Laboratoriumonderzoek en beeldvormende technieken
- Bloedanalyse laat bloedarmoede (anemie) en verlaging van hemoglobine, aantal witte bloedcellen, Kalium, Magnesium en albumine.
- Op een sigmoidscopie zijn een bloedend en zwerend slijmvlies te zien.
- Op een colonscopie zijn stricturen en pseudopoliepen te zien.
Complicaties van Colitis Ulcerosa
- Megacolon
- Perforatie met als gevolg peritonitis
- Dikke darmkanker
- Systemische gevolgen (arthritis, huidaandoeningen, bloedarmoede, toegenomen kans op het ontstaan van bloedpropjes)
- Voedingstekorten
- Verlies van spiermassa
- Groeiachterstand (bij kinderen)
Behandeling van Colitis Ulcerosa
Er is tot op heden geen behandeling die Colitis Ulcerosa geneest. Wel zijn er goede medicijnen die de symptomen kunnen bestrijden en, of de ernst van de ziekte beperken. De behandeling met medicijnen wordt een step-up behandeling genoemd. Dit betekent dat met medicatie wordt gestart die milde bijwerkingen heeft. Naarmate medicatie onvoldoende effectief is wordt steeds zwaardere medicatie ingezet. Milde en, of zware ontstekingsremmers, antibiotica en diarreeremmers kunnen onderdeel zijn van de medicamenteuze behandeling van Colitis Ulcerosa. Wanneer er sprake is van een vernauwing van het darmstelsel kan een operatie nodig zijn. Soms wordt daar een stoma bij aangelegd. Roken en stress kunnen een opvlamming van de ziekte uitlokken. Het is daarom belangrijk om te stoppen met roken en stress zoveel mogelijk te proberen te beperken. Ook alcoholgebruik en ongezond eten kunnen een opvlamming uitlokken. Weinig alcohol drinken en gezond eten, kunnen dus de kans op een opvlamming ook beperken. Een diëtist kan hulp bieden bij het samenstellen van een gezond voedingspatroon. Ook kan de diëtist hulp bieden bij een langdurige opvlamming. Bij een langdurige opvlamming kan de kans op voedingstekorten toenemen. De diëtist kan beoordelen welke aanpassingen in de voeding tijdens een opvlamming nodig zijn om voedingstekorten tegen te gaan.
Bronnen:
CBO (2008), Samenvatting Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Inflammatoire Darmziekten bij Volwassenen, Stichting Initiative on Crohn and Colitis
Ramona Browder Lazenby, (2011) Handbook of Pathophysioloogy, Wolters Kluwer