Galstenen zijn stenen die zich in de galblaas of galwegen bevinden. De stenen kunnen heftige pijnklachten geven, de zo genaamde ‘koliekpijn’. Mensen kunnen dus veel last ondervinden van galstenen. Vaak komt het ook voor dat mensen met galstenen helemaal geen klachten ondervinden. In dit artikel wordt onder andere beschreven wat galstenen zijn, hoe galstenen ontstaan en wat de precieze klachten kunnen zijn bij galstenen.
Wat zijn galstenen?
Wat zijn precies galstenen? Galstenen zijn stenen die meestal bestaan uit cholesterol. Deze galstenen kunnen zich in de galblaas zelf bevinden, dit noemt men cholecystolithiasis. De galstenen kunnen zich ook bevinden in een van de galwegen, dit noemt men dan choledocholithiasis.
Hoe ontstaan galstenen?
Zoals hierboven al vermeld bestaan de meeste galstenen uit cholesterol, dit is in ongeveer 80% van de gevallen zo. Cholesterol in normaal altijd aanwezig in de galvloeistof. De cholesterol is onder normale omstandigheden vloeibaar. Echter kan deze vloeibare cholesterol oververzadigd raken. Dit kan gebeuren wanneer er een teveel aan cholesterol aanwezig is of wanneer er een tekort aan galzuren is. Uit dit teveel aan cholesterol kunnen kristallen ontstaan die dan neer kunnen slaan en vervolgens uitgroeien tot galstenen. Deze kristallen kunnen neerslaan in de galblaas of in een van de galwegen.
Klachten van galstenen
Een typerende klacht van galstenen is ‘galkoliek’. Een galkoliek is een heftige pijn die in aanvallen komt in de rechterbovenbuik. Deze pijn kan uitstralen naar de rug en het rechterschouderblad. De aanvalsgewijze pijn gaat meestal gepaard met misselijkheid en braken. De klachten kunnen uitgelokt worden door vetrijke maaltijden. Vaak is het echter zo dat mensen met galstenen geen klachten hebben. Bij ongeveer 80% van de mensen met galstenen is er geen sprake van klachten. Wanneer men geen klachten heeft van galstenen noemt men dit ook wel ‘stille stenen’ of asymptomatische galstenen. Voor mensen met asymptomatische galstenen is ook geen behandeling nodig. Bij klachten van galstenen is het onder andere belangrijk dat er goede pijnstilling gegeven wordt.
Cijfers galstenen (hoe vaak komen galstenen voor?)
Bij vrouwen komen galstenen meer voor dan bij mannen. Bij mannen is de incidentie (aantal nieuwe gevallen van een ziekte), dat wil zeggen het aantal nieuwe gevallen, ongeveer 0,6 per 1000 mannen. Bij vrouwen is de incidentie ongeveer 2 per 1000 per vrouwen. Vanaf de leeftijd van 25 jaar komen galstenen voor. Risicofactoren voor het krijgen van galstenen zijn; het hebben van overgewicht, het zijn van een vrouw en het familiair voorkomen van galstenen. Met het stijgen van de leeftijd, komt het hebben van galstenen meer voor. Ernstige complicaties van galstenen komen bijna niet voor.
Bronnen:
E. Rubin, Farber, JL, Pathology (1999), Lippincott-Raven, Philadelphia, New York
H. de Vries, de Jongh, TOH, Grundmeijer, HGLM, Diagnostiek van alledaagse klachten (2003), Bohn Stafleu van Lofhum, houten
EH van de Lisdonk, van den Bosch, WJHM, Lagro-Janssen, ALM, Ziekten in de huisartspraktijk (2003), Elsevier gezondheidszorg, Maarssen