Soorten eczeem

De betekenis van eczeem is een verzamelnaam voor huidaandoeningen die als kenmerk hebben een klinisch polymorf beeld, dat in de acute fase gepaard gaat met erytheem (rode zwelling huid), oedeem (zwelling), vesikels en papel (soort blaasjes). In de chronische fase ziet men schilfering, lichenifecatie (verdikte huid) en eventueel kloofvorming. Wanneer iemand komt met klachten die bij eczeem kunnen passen is het belangrijk dat eerst andere huidaandoeningen uit gesloten worden. Wanneer de diagnose eczeem gesteld wordt, gebeurd dit meestal o.b.v. het klinisch beeld.

Incidentie (hoe vaak komt eczeem voor?)
Eczeem is de meest voorkomende huidaandoening. In Nederland komt het ongeveer bij 6% van de volwassenbevolking voor. Voor nikkel is ongeveer 10% van de vrouwen allergisch en voor cosmetica 2-3%. Deze allergieën vallen onder contacteczeem. Seborroïsch eczeem komt ongeveer bij 2-5% van de mensen voor. Bij ongeveer 2,8% van de bevolking wordt dyshidotisch eczeem gezien.

Hoe wordt de klacht beleefd?
Wanneer iemand eczeem heeft, heeft diegene vooral last van jeuk. Je ziet dit vaak ook aan de krabeffecten bij deze mensen (excoriaties). Als gevolg van het vele krabben, kan er een secundaire infectie ontstaan, deze kan gepaard gaan met pijn en koorts. Wat verder erg vervelend kan zijn bij het hebben van eczeem is dat het er opvallend uit kan zien en cosmetisch storend is. Het kan er voor zorgen dat iemand minder zelfvertrouwen heeft.

Verschillende soorten eczeem

Atopisch eczeem
Dit soort eczeem noemt met ook wel constituoneel eczeem. Om de diagnose atopische eczeem te stellen, zijn drie van de vier volgende kenmerken nodig:
• De typische morfologie en lokalisatie die afhankelijk is van de leeftijd
• Jeuk
• Een chronisch recidiverend beloop
• Een persoonlijke en/of familieanamnese met atopisch syndroom
Op kinderleeftijd komt vaak een combinatie voor met een voedsel allergie.Voorkeurslokaties voor het eczeem verschillen per leeftijd, vaak wordt het gezien in de elleboog- en knieplooien.

Seborroïsch eczeem
Wat precies de oorzaak is van dit type eczeem is niet bekend. Wel weet men dat het vooral voorkomt op plaatsen met een verhoogde talgklierproductie met overgroei van het gist Pityrosporum ovale. Zon kan er voor zorgen dat de symptomen verminderen. Er is vaak sprake van een vette huid met vettige schilfers op de behaarde hoofdhuid.

Nummulair eczeem
De ontstaanswijze van dit type eczeem is niet bekend. Het komt het meeste voor op volwassen leeftijd. Wat men wel weet is dat bacteriële colonisatie van de huid een belangrijke rol speelt, vooral in de acute, nattende fase. Bij dit type eczeem zijn ronde, matig begrensde eczeemlaesies opgebouwd uit papels en vesikels. De doorsnede van de laesie is ongeveer 1-10 cm.

Hypostatisch eczeem
Dit eczeem ontstaat door een chronische veneuze insufficiëntie van de benen. Naast het eczeem wat hierdoor kan ontstaan, kunnen er ook secundair trofische stoornissen en ulceraties van de huid ontstaan.

Contacteczeem
Er zijn twee verschillende vormen van contacteczeem:
• Allergisch contacteczeem:
o Overgevoeligheidsreactie van het vertraagde type
o Primaire lokalisatie bij 80% op de handen
o Acuut en chronisch beeld
• Ortho-ergisch contacteczeem:
o Toxische reactie meestal ontstaan door huidirritantia
o Herhaalde blootstelling huidirritantia
o Schade huidbarrière
o schilferige huid

Dyshidrotisch eczeem
Hierbij worden meestal recidiverende erupties van vesikels (blaasjes die kapot gaan) aan de handen en/of voeten gezien. Dit type eczeem komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en is erg zeldzaam bij kinderen. De oorzaak van dyshidrotisch eczeem is meestal onbekend.

Intertrigeneus eczeem
Dit soort eczeem komt vooral voor bij zuigelingen, diabetici (suikerziekte) en adipeuze (mensen met overgewicht) patiënten. Het eczeem is een erytheem wat zich bevindt in de lichaamsplooien. Het is onscherp begrensd en het kan soms pijnlijk zijn en jeuk veroorzaken.

Tylotisch eczeem
Wat dit type eczeem veroorzaakt is niet bekend. Het komt het meeste voor tussen de leeftijd van dertig en vijftig jaar. Dit eczeem heeft een chronisch beloop. Je ziet vaak forse eeltplekken en pijnlijke kloven.

Bronnen:
JH Sillevis Smitt, van Everdingen, JJE, Starink, ThM, de Haan, M, Dermatovenereologie voor de eerste lijn (2004), Bohn Stafleu van Loghum, Houten