Verwijderen van opgezette (vergrote) lymfeklieren

Meestal is een vergrote opgezette lymfeklier het gevolg van een onschuldige infectie. Een vergrote lymfeklier kan echter ook het gevolg zijn van een ernstige ziekte zoals kanker. Een lymfeklier wordt vaak verwijderd onder algehele narcose. De verwijderde lymfeklier wordt onderzocht door het laboratorium op kankercellen. Een typische klacht van het verwijderen van lymfevaten en –klieren is oedeem (ophoping van vocht).

Wat zijn lymfeklieren?
Lymfeklieren, worden ook wel lymfeknopen, of weiknopen genoemd. Lymfeklieren komen in het hele lichaam voor. Veel lymfeklieren komen in de hals, liezen en oksels voor. Lymfeklieren zijn onderdeel van het lymfestelsel. Het lymfestelsel heeft een belangrijke rol in het terugvoeren van lymfevocht naar de bloedvaten en speelt een belangrijke rol in de afweer (immuunsysteem) van het lichaam. De lymfevaten van het lymfestelsel vervoeren vocht wat uit de bloedvaten en weefsels is getreden, weer terug naar de bloedvaten. Wanneer de lymfevaten dit doen, komt het vocht in de lymfevaten langs de lymfeklieren. De lymfeklieren zijn eigenlijk geen klieren, maar een verzameling van afweercellen. Deze afweercellen (witte bloedcellen) worden lymfocyten genoemd. In de lymfeklieren zitten B-lymfocyten en T-lymfocyten. Wanneer er ziekteverwekkers in het bloed zitten, dan zal de lymfeklier daar met een afweerreactie (aanmaak van nog meer lymfocyten) op reageren. Het gevolg is dat de lymfeklier kan zwellen en dat men dus een gezwollen (vergrote, opgezette) lymfeklier krijgt. Wanneer de lymfeklieren in de hals, oksels en liezen vergroten, dan zijn deze goed voelbaar. Opgezette lymfeklieren hebben vaak een onschuldige oorzaak en het gevolg van een infectie. De oorzaak kan in enkele gevallen ook ernstig zijn, zoals bijvoorbeeld bij uitgezaaide kanker en lymfeklierkanker (Hodgkinkanker en Non-Hodgkinkanker).

Waarom worden lymfeklieren verwijderd?
Zoals hierboven staat, spelen de lymfeklieren een belangrijke rol in het onschadelijk maken van ziekteverwekkers en in de circulatie. Via het lymfestelsel kan ook kanker zich door het hele lichaam verspreiden. Kankercellen kunnen zich ook via de bloedvaten, een punctie en lichaamsholte verspreiden. De kanker zaait dan uit (metastasering). Wanneer iemand kanker heeft, worden vaak de lymfeklieren in de buurt van de kanker gecontroleerd op kankercellen. Het blijkt dat vocht wat uit een bepaald weefsel (en dus ook de kanker) komt, altijd eerst via een lymfeklier loopt. Deze specifieke lymfeklier wordt de schildwachtklier genoemd. Wanneer in de schildwachtklier geen kankercellen zitten, dan is de kans groot dat de kanker zich nog niet heeft uitgezaaid. Worden er echter wel kankercellen in de schildwachtklieren (vaak heeft een weefsel meerdere schildwachtklieren) gevonden, dan worden er verder gelegen schildwachtklieren onderzocht en wordt er later nog meer aanvullend onderzoek gedaan. Bij borstkanker worden bijvoorbeeld de schildwachtklieren in de oksel onderzocht en verwijderd wanneer deze kankercellen bevatten. Het controleren van de lymfeklieren op kankercellen is een methode om de ernst van de uitzaaiing (metastasering) vast te stellen. De lymfeklieren zijn namelijk vaak de eerste barrière waar kankercellen langs moeten. Lymfeklieren die kankercellen bevatten, moeten worden verwijderd middels een (kijk)operatie, om zo de kans op metastasering te beperken. Ook abcessen kunnen zich overigens verspreiden via het lymfestelsel.

Hoe worden lymfeklieren verwijderd?
Lymfeklieren komen in het hele lichaam voor. De exacte manier van verwijderen van een lymfeklier kan dus ook per locatie in het lichaam anders zijn. Lymfeklieren kunnen met een kijkoperatie (laparoscopie) of open operatie worden verwijderd. Het verwijderen van lymfeklieren vindt onder algehele narcose plaats. Bij een open operatie wordt een snee gemaakt en vaak moeten enkele zenuwen en lymfevaten worden doorgesneden, voordat de lymfeklier verwijderd kan worden. Ook kan tijdens de operatie de tumor worden verwijderd. Wanneer de lymfeklier is verwijderd, wordt deze naar het laboratorium gestuurd om te kijken of er kankercellen in de lymfeklier zitten. De uitslag hiervan duurt vaak 1 week. De wond wordt na de operatie gehecht. In de wond wordt vaak een slangetje aangebracht (dit wordt een drain genoemd). Dit slangetje voert het wondvocht af. Na ongeveer 4 dagen wordt dit slangetje verwijderd.

Klachten na het verwijderen van lymfeklieren
Het verwijderen van de lymfeklieren kan een aantal vervelende klachten veroorzaken. De verwijderde lymfevaten zijn namelijk belangrijk in de circulatie. De lymfevaten vervoeren vocht wat uit bloedvaten is getreden weer terug naar de bloedvaten. Wanneer er geen lymfevaten meer zijn kan het lymfevocht gaan ophopen. Er kan dan een lymfe-oedeem ontstaan. Er zijn bepaalde oefeningen die een gespecialiseerde fysiotherapeut een patiënt kan leren, die het afvoeren van vocht kunnen verbeteren. Door het ophopen van vocht kan het aangedane gebied (de arm bijvoorbeeld bij het verwijderen van lymfeklieren in de oksel) zwaar aanvoelen. Verder kunnen er gevoelsstoornissen optreden, omdat de chirurg gevoelszenuwen heeft doorgesneden.

Wat zijn typische symptomen (klachten) van kanker?
Het is goed voorstelbaar dat mensen die een vergrote lymfeklier ontdekken ongerust zijn. Vaak denken mensen dat zij kanker hebben, wanneer ze een opgezette lymfeklier hebben. Vaak is een vergrote opgezette lymfeklier een onschuldig gevolg van een infectie. De symptomen van kanker kunnen zijn:

Het is aan te raden dat de patiënt bij ongerustheid altijd contact opneemt met de huisarts.

Bronnen:

nl.wikipedia.org
www.zowerkthetlichaam.nl
www.spreekuurthuis.nl