Pijn aan de hak is de meest voorkomende klacht aan de voet. Bij een hielspoor (spina calcaneï) is er een stukje bot gevormd aan het hielbeen. Dit stukje bot kan in het omliggende peesweefsel een ontsteking veroorzaken. Een hielspoor is een typische overbelastingsblessure die vooral bij hardlopers voorkomt. Pijn staat vaak op de voorgrond. Er is sprake van pijn onder de hak. Vaak is er pijn na een periode van inactiviteit. De behandeling bestaat vaak uit rust en training- en oefenadviezen.
Wat zijn oorzaken van een hielspoor?
Een hielspoor is een typische overbelastingsblessure. Door de overbelasting van de hiel wordt in een stukje peesplaatweefsel bot gevormd. Het gevormde botweefsel hoeft geen klachten te veroorzaken. Het gevormde botweefsel kan echter het omliggende bindweefsel prikkelen, bij elke stap die wordt gezet. Het bindweefsel wat meestal geprikkeld wordt is de peesplaat tussen de hak en de voorvoet (fascia plantaris). Een hielspoor komt daardoor vaker voor bij mensen die veel wandelen. Ook bij hardlopers, voetballers en tennissers komt een hielspoor frequent voor. Door het vele wandelen en lopen, ontstaat overbelasting. Overgewicht kan ook tot overbelasting van de hiel leiden. Verder kan een afwijkende stand van de voet (overpronatie) overbelasting van de hiel veroorzaken. Tenslotte kan zwangerschap ook een hielspoor veroorzaken. Enerzijds neemt het lichaamsgewicht toe tijdens de zwangerschap, anderzijds maken bepaalde zwangerschapshormonen het bindweefsel rondom de hiel zwakker, waardoor het bindweefsel minder kan hebben en sneller overbelast raakt.
Wat zijn symptomen van een hielspoor?
In het beginstadium van een hielspoor is er vaak alleen scherpe pijn (dolor) na een lange periode van inactiviteit, bijvoorbeeld bij het opstaan na het slapen. De pijn is te voelen onder de hiel. Wanneer niet adequaat wordt gehandeld, neemt de pijn toe en ervaart de patiënt ook pijn in rust en neemt de pijn toe door bewegen. Vaak voelt de voet ook stijf aan door een lokale zwelling. De pijn wordt veroorzaakt door de aanwezig ontstekingsreactie. Het stukje botweefsel wat aan het hielbeen vastzit kan de fascia plantaris beschadigen. De fascia plantaris bestaat uit type 1 collageenvezels, fibroblasten en bloedvaten. Wanneer het stukje botweefsel het bindweefsel beschadigt, komt er een ontstekingsreactie op gang. Bij een ontstekingsreactie neemt de permeabiliteit van de bloedvaten toe en zullen de bloedvaten dilateren. Hierdoor stromen er witte bloedcellen (vaak macrofagen en fagocyten) naar het beschadigde gebied. De witte bloedcellen ruimen het beschadigde weefsel. De witte bloedcellen weten het beschadigde weefsel te vinden, omdat het beschadigde weefsel ontstekingsmediatoren produceert. Kallikrein en bradykinine zijn onder andere ontstekingsmediatoren. Ontstekingsmediatoren prikkelen de pijnzenuwen rondom het beschadigde weefsel. Stijfheid in de peesplaat ontstaat door de lokale zwelling (tumor) die door de ontstekingsreactie op gang komt.
Hoe verloopt de behandeling van een hielspoor?
Belangrijk in de behandeling van een hielspoor is het evenwicht tussen rust en activiteit en de intensiteit van de activiteit. Ook is het evenwicht tussen belasting en belastbaarheid belangrijk. Vaak zal de behandelaar achter de oorzaak van de klachten proberen te komen. Wanneer de oorzaak bekend is, zal de kans op herhaling van klacht afnemen en kan er adequater worden behandeld. In het beginstadium van de behandeling staat rust op de voorgrond. De ontsteking en pijn zullen hierdoor afnemen. Bij extreme pijn onder de hak kan paracetamol en/of ijs gebruikt worden. Soms zet de arts een injectie met corticosteroïden om de pijn te verminderen. Op korte termijn kan een injectie de klachten verminderen. Op lange termijn nemen de klachten niet significant af door een injectie met corticosteroiden. Ook kan in de acute fase getapet worden. Vaak is er bij een hielspoor een te grote spanning op de peesplaat (fascia plantaris) tussen hak en voorvoet. De spanning op deze peesplaat moet verminderd worden. Door rustig te rekken, wordt de spanning verminderd op de peesplaat. Verder kan lopen op een zachte ondergrond (bijvoorbeeld gras) de spanning verminderen. Lopen op beton zorgt voor extra spanning op de peesplaat. Tenslotte kan ander schoeisel en een inlegzool/steunzool ook de klachten verminderen. Bouw verder trainingen rustig op. Neem voldoende rust, zodat gekeken kan worden wat het effect van een training is geweest.
Bronnen:
www.lopenzonderpijn.nl
www.lopenzonderpijn.nl
www.runinfo.nl
NHG-standaarden