De patiënt met een bipolaire stoornis (manisch depressiviteit) heeft manische episoden afgewisseld met depressieve episoden. Een manische episode kenmerkt zich door uitgelatenheid, extreme vrolijkheid, soms agressieve uitspattingen, impulsiviteit, weinig slapen en overactiviteit. Tijdens een depressieve episode is de patiënt zeer depressief. Bij een bipolaire stoornis is er ook nog sprake van de hypomane en gemengde episode.
Wat zijn oorzaken van een bipolaire stoornis?
Een bipolaire stoornis komt bij ongeveer 2% van de bevolking voor. Er is niet 1 oorzaak verantwoordelijk voor het ontwikkelen van een bipolaire stoornis. Een bipolaire stoornis ontstaat door een combinatie van factoren. De factoren die het risico op het krijgen van een bipolaire stoornis vergroten, worden risicofactoren genoemd. De risicofactoren voor het krijgen van een bipolaire stoornis zijn;
- Erfelijkheid, bipolaire stoornis komt binnen bepaalde families meer voor.
- Traumatische jeugdervaring zoals mishandeling en verwaarlozing vergroten de kans op het krijgen van een bipolaire stoornis.
- Wonen in een stad. Het wonen in een stad vergroot het risico op het krijgen van een bipolaire stoornis.
- Roken van wiet (cannabis) vergroot het risico op het krijgen van een bipolaire stoornis met een factor 5.
- Alleenstaanden hebben een vergroot risico op het krijgen van een bipolaire stoornis.
Wat zijn symptomen van een bipolaire stoornis?
Er is sprake van een bipolaire stoornis (manisch depressiviteit) wanneer iemand een manische en/of hypomane periode heeft doorgemaakt. Een bipolaire stoornis bestaat uit 4 episoden. Deze 4 episoden zijn de manische episode, hypomane episode, depressieve episode en gemengde episode. Van elke episode worden de symptomen beschreven
Symptomen van een manische episode
- Problemen in de relationele sfeer (ruzie met partner)
- Problemen in de sociale sfeer (afspraken niet nakomen op werk, te laat komen)
- Prikkelbare stemming (duurt minimaal 1 week)
- Grootheidswaanzin
- Impulsiviteit
- Onverantwoord gedrag
- Seksueel ongeremd gedrag
- Snel praten
- Overdreven vrolijkheid
- Drugsmisbruik
- Snel afgeleid zijn
- Onlogische gedachtegang
- Minder behoefte aan slaap
- Enorm spraakzaam
- Soms hallucinaties en wanen
Symptomen van een hypomane episode
De symptomen van een hypomane episode lijken sterk op de symptomen van een manische episode, maar zijn minder heftig. De prikkelbare stemming moet minimaal 4 dagen duren.
Symptomen van een depressieve episode
- Neerslachtigheid, somberheid
- Leeg gevoel
- Minder of juist meer eetlust
- Veel of juist weinig slapen
- Vermoeidheid
- Lusteloosheid
- Concentratieproblemen
- Minder interesse in anderen
- Denken aan zelfdoding
- Besluiteloosheid
Symptomen van een gemengde episode
Bij een gemengde episode heeft iemand dagelijks zowel depressieve als manische symptomen. Er moet minimaal 1 week sprake zijn van de symptomen.
Hoe verloopt de behandeling van een bipolaire stoornis?
De behandeling van een bipolaire stoornis bestaat uit behandeling met medicijnen en behandeling met psychotherapie. Antipsychotica, lithium en antidepressiva zijn veel gebruikte medicijnen in de behandeling van een bipolaire stoornis. Naast de behandeling met medicijnen vindt ook psychotherapie plaats. Psychotherapie kan bestaan uit cognitieve gedragstherapie, gezinsgerichte therapie en interpersoonlijke/sociaalritmetherapie. Ook zal aandacht besteed worden aan uitlokkende factoren voor een manische, of depressieve episode, zoals bijvoorbeeld drank en drugs en verstoring van het dag-nacht (circadiaanse) ritme.
Bronnen:
www.trimbos.nl
www.janssennederland.nl
Richtlijncommissie bipolaire stoornissen van de Commissie Kwaliteitszorg van
de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2008), Richtlijn bipolaire stoornissen
www.kenniscentrumbipolairestoornissen.nl
