Binnen de gezondheidszorg in het algemeen en de fysiotherapie zijn testen en meetinstrumenten erg belangrijk. Binnen de fysiotherapie worden vele meetinstrumenten en testen gebruikt om een uitspraak te kunnen doen over de aanwezigheid van een aandoening. Ook bij knieklachten kunnen verschillende testen gebruikt worden. De validiteit en betrouwbaarheid zijn belangrijk in het beoordelen van de bruikbaarheid van een voorste kruisband- en meniscustest.
Wat is validiteit van een test?
Heel erg simpel geschreven betekent validiteit dat een test meet wat deze test moet meten. Validiteit wordt ook wel geldigheid genoemd. Een valide test voor lichaamslengte is bijvoorbeeld een centimeter. Een centimeter meet de lengte in centimeters. Bij het beoordelen van de validiteit van een knietest kan de uitkomst van een knietest in een ideaal geval vergeleken worden met artroscopisch onderzoek. Het artroscopisch onderzoek geeft daadwerkelijk aan of er sprake is van schade. Het artroscopisch onderzoek kan beschouwd worden als “gouden standaard”. De validiteit van een kan onderscheiden worden in sensitiviteit en specificiteit.
Wat is sensitiviteit van een test?
Sensitiviteit is de kans op een positieve test bij aanwezigheid van de ziekte, of aandoening waarop getest wordt. Met andere woorden: de test moet positief zijn bij aanwezigheid van de ziekte, of aandoening. Sensitiviteit zegt dus iets over de gevoeligheid om de mensen met de ziekte, of aandoening positief te testen. Een test met een hoge sensitiviteit is dus geschikt als screeningsinstrument. Sensitiviteit wordt uitgedrukt als een percentage. 100% is zeer sensitief. 0% is niet sensitief.
Wat is specificiteit van een test?
Specificiteit is de kans op een negatieve test bij afwezigheid van een ziekte, of aandoening. Met andere woorden: de test moet negatief zijn bij afwezigheid van de ziekte, of aandoening. Specificiteit zegt dus iets over het uitsluiten van mensen die ook niet de ziekte hebben. Specificiteit wordt ook uitgedrukt als een percentage, waar 100% zeer sensitief en 0% zeer insensitief is.
Wat is betrouwbaarheid van een test?
Betrouwbaarheid zegt iets over de mate waarin een testuitslag te vertrouwen is. Wanneer twee keer de lichaamslengte wordt gemeten met een centimeter door dezelfde persoon en er zit tussen de twee metingen 10 centimeter verschil, dan is het meetinstrument (of degene die meet) niet betrouwbaar. Betrouwbaarheid kent verschillende vormen. Zo is er intra-beoordelaarsbetrouwbaarheid dit zegt iets over de uitslagen van een meetinstrument gemeten door dezelfde onderzoeker. Inter-beoordelaarsbetrouwbaarheid zegt iets over de uitslagen van een meetinstrument gemeten door verschillende onderzoekers.
Validiteit en betrouwbaarheid testen bij voorste kruisband en meniscus testen
De meest voorkomende knie-aandoeningen en de testen met de hoogste validiteit en betrouwbaarheid van testen bij deze aandoeningen worden beschreven.
Testen bij voorste kruisbandaandoeningen
Om een voorste kruisbandaandoeningen te detecteren kunnen er verschillende testen gebruikt worden. De Lachman test heeft een sensitiviteit tussen de 84 en 86% en een specificiteit tussen de 91 en 100%. De Pivot shift heeft een sensitiviteit tussen de 18 en 48% en een specificiteit tussen de 97 en 99%. De Anterior Drawer test (voorste schuiflade test) heeft een sensitiviteit tussen de 62 en 92% en een specificiteit tussen de 61 en 91%. De KT-1000 (Arthromatic Laxitity test) heeft een sensitiviteit van 89% en specificiteit van 95%.
Testen bij meniscusaandoeningen
De meest gebruikte testen bij een vermeende meniscusaandoening zijn de McMurray (MM), Thessaly test, Joint Line Tenderness (JLT), Steinmann test en de Apley’s test. Alle testen lijken op zichzelf staand een lage validiteit te hebben. Er wordt aangeraden om meerdere meniscustesten naast elkaar te gebruiken. Het combineren van de JLT met de MM leidt tot een sensitiviteit van 93% en een specificiteit van 92%. Het combineren van de JLT met de Thessaly test leidt tot een sensitiviteit en specificiteit van 91%.
Bronnen:
www.leidenuniv.nl
handboek.dynapaper.nl
nl.wikipedia.org
scriptiesonline.bib.hva.nl
www.kwaliteitskoepel.nl
www.kwaliteitskoepel.nl
