Oorzaak, prognose, behandeling van prikkelbare darm syndroom (irritable bowel syndrome)

Andere namen voor prikkelbare darm syndroom zijn spastische darm, spastisch colon of irritable bowel syndrome (IBS). Er is sprake van PDS wanneer pijn na ontlasting afneemt, het begin van de pijnklachten samenhangt met een verandering van de ontlastingsfrequentie en –vorm en de klachten langer dan 6 maanden aanwezig zijn. Klachten van PDS zijn diarree of juist verstopping, opgeblazen gevoel en buikpijn.

Klachten prikkelbare darm syndroom (PDS)
Vaak hebben mensen met PDS last van diarree of juist verstopping (obstipatie). Ook kan het ontlastingspatroon sterk wisselen. Dit betekent dat er soms sprake is van diarree en dan weer obstipatie. Ook kan de ontlastingsfrequentie sterk wisselen. Naast een verandering van het ontlastingspatroon, kan er ook sprake zijn van buikpijn, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Stress kan de klachten verergeren.
Naast de klachten die sterk samenhangen met het maag-darmkanaal, zijn er ook klachten bij PDS die minder sterk met het maag-darmkanaal samenhangen. Deze klachten zijn bijvoorbeeld hoofdpijn, slapeloosheid en rugpijn.
Er kan bij PDS geen anatomische afwijking worden gevonden. PDS wordt dan vaak afgedaan als een psychische aandoening. Er zijn echter een aantal criteria waar de patiënt aan moet voldoen om met PDS te worden gediagnosticeerd. Deze criteria zijn pijn die na ontlasting afneemt, het begin van de pijnklachten samenhangt met een verandering van de ontlastingsfrequentie en –vorm en de klachten langer dan 6 maanden aanwezig zijn.

Oorzaak PDS
PDS is een multicausale aandoening. Dit betekent dat er meerdere oorzaken, mogelijk in samenhang PDS tot gevolg hebben. Deze oorzaken zijn stress, een darminfectie, verkeerde voeding en te weinig beweging en een verkeerde interpretatie van het zenuwstelsel van pijnprikkels.

Stress en PDS
Stress lijkt weinig invloed te hebben op het ontstaan van PDS, maar kan de aanwezige klachten wel verergeren.

Darminfectie en PDS
Veel mensen geven aan dat de klachten zijn begonnen na een voedselvergiftiging, of voedselinfectie. Er is echter nog geen hard bewijs dat een darminfectie een oorzaak van PDS kan zijn.

Te weinig beweging

Verkeerde verwerking pijnprikkels en PDS
Er zijn aanwijzingen dat de pijndrempel voor prikkels uit het maag-darmkanaal verlaagd is. Hierdoor ervaren mensen met PDS eerder pijnklachten.

Hoe vaak komt prikkelbare darmsyndroom (PDS) voor?
Bij ongeveer acht procent van de Nederlandse bevolking is de diagnose PDS vastgesteld. Waarschijnlijk komt PDS vaker voor dan deze 8%. Er zijn aanwijzingen dat PDS wereldwijd bij 25% van de mensen voorkomt. Ongeveer 75% van de mensen met PDS is vrouw. PDS komt het meeste voor bij jongvolwassenen.

Wat is de prognose van PDS?
PDS is geen ernstige ziekte. Dit betekent dat mensen met PDS hieraan niet overlijden. PDS is wel een vervelende ziekte die een behoorlijk wissel op het normale leven kan trekken. Een dagje uit wordt bijvoorbeeld lastig wanneer er sprake is van diarree. Ook winderigheid bij een belangrijke presentatie kan erg vervelend zijn.
Totnogtoe zijn er geen medicijnen die PDS genezen. Wel kunnen een aantal medicijnen de klachten verminderen.

Behandeling en tips bij PDS
De behandeling van PDS richt zich op symptoombestrijding. Zo kunnen diarreeremmers gebruikt worden wanneer er sprake is van diarree. Bij obstipatie kunnen bulkvormers gebruikt worden. Bulkvormers zijn voedingsvezels die opgelost worden in een vloeistof. De voedingsvezels prikkelen de darmwand. Hierdoor komt de ontlasting op gang.
Bij ernstige obstipatie kunnen laxeermiddelen worden gebruikt. Laxeermiddelen zijn echter niet geschikt voor langdurig gebruik!
Tegen pijnklachten kan paracetamol gebruikt worden. Tegen buikkrampen kan de arts ook een medicijn voorschrijven.
Het blijkt dat laag gedoseerde antidepressiva de PDS-klachten kunnen verminderen.

Zeer belangrijk zijn de leefstijladviezen bij mensen met PDS. Mensen met PDS wordt aangeraden veel te drinken (1,5 liter of meer), vezelrijk te eten en voldoende te bewegen. Pro- en prebiotica zoals bijvoorbeeld Yakult en Activia kunnen het ontlastingspatroon normaliseren. Het gebruik van alcohol wordt afgeraden. Het veranderen van de leefstijl en het effect daarvan op PDS heeft tijd nodig. Een verandering van leefstijl heeft niet direct effect en kan zelfs eerst de klachten wat verergeren.
Verder is het belangrijk dat er een regelmatig leefpatroon wordt aangehouden. Dit betekent bijvoorbeeld dat direct naar het toilet wordt gegaan, wanneer er sprake is van aandrang.
Tenslotte is het aan te raden om stress zoveel mogelijk te vermijden. Stress kan verminderd worden door te bewegen of door ontspanningstechnieken aan te leren.

Bronnen:

www.informatiepds.nl
www.mlds.nl
www.pdsb.nl
www.webimed.net