De dunne darm, bouw, ligging en functies

De dunne darm is het gedeelte van het maagdarmkanaal waar de maag op uitmondt. Het bestaat uit verschillende onderdelen (duodeneum, jejunum en ileum) en is in totaal ongeveer 6 meter lang. De belangrijkste functie van de dunne darm is het verteren van voeding en het absorberen van splitsingsproducten, water en vitamines. Er zijn verschillende aandoeningen van de dunne darm waarbij malabsorptie (een slechte opname van voedingsstoffen) kan voorkomen.

De bouw van de dunne darm

Het eerste gedeelte van de darm, de twaalfvingerige darm, ook wel het duodenum genoemd, is het gedeelte van de dunne darm waarop de maag aansluit. Het middelste gedeelte van de dunne darm is het jejunum. Het laatste gedeelte van de dunne darm mondt uit in de dikke darm en heet het ileum (zie figuur 1). Het oppervlakte van de dunne darm wordt vergroot op verschillende manieren (zie figuur 2). De plooien van Kerckring die zich in de darmwand van de dunne darm bevinden, vergroot het oppervlakte van de dunne darm 3-voudig. Op deze plooien van Kerckring bevinden zich darmvlokken, welke het darmoppervlakte nog eens vergroot met een factor 4-7. Als laatste bevindt er zich een borstelzoom op de darmvlokken, welke het oppervlak van dunne darm nogmaals met een factor 15-40 vergroot. In totaal wordt het oppervlakte van de dunne darm met een factor 300-1600 vergroot. Op deze manier kan de dunne darm veel meer absorberen dan wanneer het oppervlakte alleen zou bestaan uit een holle buis.

De dunne darm

De oppervlakte vergroting van de dunne darm

De functies van de dunne darm

De dunne darm heeft meerdere functies. De belangrijkste functie van dunne darm is het verteren van voeding en absorptie van splitsingsproducten, water en vitamines. Een andere functie van de dunne darm is de verdediging tegen het binnendringen van antilichamen. De dunne darm heeft ook een motorische functie namelijk de doorvoer van nutrienten. Verder is het produceren van neuroendocriene peptiden.

De motiliteit van de dunne darm

De voedselbrij die zich in de dunne darm bevindt dient in de dunne darm gekneed te worden en tevens in contact met de darmwand gebracht te worden. Dit gebeurt met behulp van de lengte- en kringspieren die zich in de wand van de dunne darm bevinden. Contracties van deze spieren zorgen ervoor dat de darminhoud gemengd wordt en dat hij in nauw contact komt met de darmwand. Naast dat de darminhoud gemengd en in contact met de darmwand gebracht moet worden, dient de darminhoud ook getransporteerd te worden in de richting van de dikke darm. Dit gebeurt met behulp van peristaltische refelxgolven.

Aandoeningen van de dunne darm

Er zijn verschillende aandoeningen van de dunne darm. Hieronder staan enkele aandoeningen van de dunne darm:

  • Malabsorptie door verschillende oorzaken (o.a. coeliakie, bacteriele overgroei, resectie van de darm)
  • Dunne darm tumoren
  • Meckels divertikel
  • Tuberculose waarbij de dunne darm aangetast kan zijn
  • Acute ischemie van de dunne darm
  • Ziekte van Crohn

Bronnen

S. Silbernagel, A. Despopoulus, 2001, Atlas van de fysiologie, Sesam, Baarn
H. Fritsch, W. Kuhnel, 2007, Atlas van de anatomie, Inwendige organen, Sesam, Baarn
P. Kumar, M. Clark, 2002, Clinical Medicine, Saunders
K.L. Moore, A. F. Dalley, 1999, Clinically oriented Anatomy, Lippincott, Williams & Wilkins